ZOKWANA EN BEDRYF STOEI STEEDS OOR TEGNOLOGIE-HEFFING
DIE soja- en koringbedryf se planne om produksie ’n hupstoot te gee met ’n spesiale heffing vir teling en tegnologie het weer tot stilstand geknars nadat dit ’n week gelede gelyk het of daar wel ’n ooreenkoms met mnr. Senzeni Zokwana, Minster van Landbou, Bosbou en Visserye, daaroor bereik is.
Die nuutste voorgestelde dokument vir die afkondiging van die heffing in die Staatskoerant het weer opnuut voorwaardes bevat waaroor nie onderhandel is nie, en wat nie vir die bedrywe aanvaarbaar is nie.
Mnr. Gerhard Keun, uitvoerende hoof van die Olie-en-proteïensade-ontwikkelingstrust, sê die verbasing was groot oor die verdere voorwaardes wat nie in die minister se brief vervat was nie.
“Die rolspelers in die bedryf sal dit eers moet oorweeg voor daar goedkeuring kan wees.”
Nogtans is mnr. Jannie de Villiers, uitvoerende hoof van Graan SA, optimisties dat daar ’n ooreenkoms bereik sal word.
“Ons het ’n ooreenkoms met die minister bereik en moet nou net oor die detail met die Nasionale Landboubemarkingsraad onderhandel. Ek weet net nie hoekom dit alewig ’n stryd moet wees om in die beste belang van die bedrywe op te tree nie.”
BESLUIT OOR LNR
Die geskil het ontstaan toe Zok- wana glo eensydig besluit het dat die Landbounavorsingsraad (LNR) die begunstigde moet wees van ’n statutêre heffing waarvoor die sojabedryf gevra het, sodat plaaslike en internasionale saadtelers vir beter kultivar- en saadtegnologie vergoed kan word.
Die bedryf wou die afkondiging van die heffing met ’n dringende hofbevel keer, waarna die minister toegestem het tot ’n tussentydse bevel waarkragtens die partye oor ’n skikking kon onderhandel.
R50M. VIR KORING
’n Soortgelyke heffing wat reeds die afgelope seisoen vir die koringen garsbedryf geld, het meer as R50 miljoen opgelewer. Daarvan is meer as R46 miljoen aan saadtelersbetaal. Weensvoorwaardes wat nou vir die Suid-Afrikaanse agentskap vir kultivar- en tegnologieontwikkeling (Sacta) gestel word, is dié heffing se voortbestaan ook in die gedrang. Volgens mnr. Andries Theron, voorsitter van Sacta, is die heffings gemik op boere, en as dit nie vir hulle voordele inhou nie, maak dit nie sin om daarmee voort te gaan nie.
‘Ons het vordering gemaak en moet nou verder oor die detail onderhandel.’