KRUIS-WURMS SKOK KENNERS VAN GEWASPLAE
Twee van die wêreld se grootste gewasplae het gekruisteel en kan ’n nuwe megaplaag gevorm, het navorsers aan Australië se wetenskaplike en nywerheidsnavorsingsorganisasie (CSIRO) bevestig.
Hoewel die navorsingsbevindinge skrikwekkend is, beteken dit dat hulle nou ’n tree voor dié potensiële megaplaag kan wees in die stryd om dit te bekamp, sê die navorsers.
Volgens die artikel wat in die Amerikaanse vaktydskrif Proceedings of the National Academy of Sciences verskyn het, is kruisteling tussen twee soorte wurms, naamlik die Afrika-bolwurm (Helicoverpa armigera), wat reeds in Suid-Afrika voorkom, en Helicoverpa zea (corn earworm), wat tot nou toe nog nie op die Afrika-vasteland gevind is nie. Die kruisteling is in Brasilië gevind.
Die Afrika-bolwurm en subspesies daarvan is ’n plaag wat verspreid in Afrika, Asië, Australasië, Amerika en Europa voorkom en skade aan sowat 100 gewasse aanrig, waaronder mielies, katoen, tamaties en sojabone. Die jaarlikse bestrydingskoste word op miljarde dollar geskat.
Dié plaag versprei maklik en het al weerstand opgebou teen alle plaagdoders wat daarteen gebruik is.
Helicoverpa zea is inheems aan Noord- en Suid-Amerika en het beperkte weerstand en gasheergewasse.
Wat kommerwekkend is, is dat die kombinasie van die twee nuwe kruisings vorm waarvan die geografiese grense onbeperk is.
“Indien so ’n kruising ’n land binnekom, sal dit heeltemal ongemerk verbygaan. Dit is noodsaaklik dat ons buite ons eie agterplaas kyk om Australië se weerbaarheid en reaksie teen hierdie biosekerheidsrisiko’s te versterk,” sê dr. Paul de Barro, direkteur aan die stuur van die program vir risiko-analise van biosekerheid en weerbaarheidsontleder aan CSIRO.
Volgens dr. Tom Walsh van CSIRO was die kruisings nie eenvormig nie, wat toon dat ’n “kruisswerm” met veelvuldige vorms van verskillende kruisings in een bevolking teenwoordig kan wees.
Nog ’n kommerwekkende bevinding oor die Brasiliaanse kruisings was dat een kruising uit 51% Helicoverpa zea bestaan het, maar ook ’n weerstandige geen van die Afrika-bolwurm bevat het. Dit beteken die kruising behou die sterkste eienskappe van die spesies, wat tot ’n “supergogga” kan lei.
Dr. Craig Anderson, die hoofnavorser wat zea Helicoverpa armigera Helicoverpa aan die Universiteit van Edinburgh verbonde is, meen die studie oor die kruisteling hou ’n wye verskeidenheid implikasies vir die landbou in Noord- en Suid-Amerika in.
“Die impak daarvan word reeds in SuidAmerika ervaar. Daarby beteken onlangse skattings wat daarop dui dat 65% van Amerikaanse landbouproduksie deur die bolwurm geraak word, dat hierdie navorsing die potensiaal het om veranderinge aan die navorsingsvoorrang te bewerkstellig.”