TAMATIE-WYSHEID
Net Tommie van Zyl, grootbaas van die tamatiereus ZZ2, sou dit waag om ’n punt oor Suid-Afrika te maak deur karakters uit Middeleeuse Italië by te sleep. Kyk na die gewelddadige Borgia-familie wat die septer geswaai het in groot dele van Italië in daardie tyd, nooi Tommie die gehoor uit tydens een van die uitstekende Nasie in Gesprek-paneelbesprekings op Nampo.
Tydens die bewind van dié uitvaagsel van ’n familie het gewone Italianers net oorlog, moord en doodslag beleef. Ondanks die terreur wat op gewone mense losgelaat is, was die gevolg steeds die geniale Michelangelo, Leonardo da Vinci en die beskawende invloed van die Renaissance. In Switserland, daarteenoor, het hulle 500 jaar lank naasteliefde, demokrasie en vrede beleef en net die koekoeklok opgelewer! lui die grap.
Terwyl die grap miskien nie 100% histories akkuraat is nie, laat dit ’n mens darem ’n bietjie beter voel oor die sluimerende chaos waarin ons tans in Suid-Afrika leef. Soos die Borgia-familie van destyds, kan dit soms voel of die huidige selfverrykende regerende elite ’n veer voel vir gewone mense.
So, waar is ons Michelangelo’s en Leonardo da Vinci’s? Van hulle is elke jaar op Nampo te sien. Hul gees word vergestalt in die snykanttegnologie wat ten toon gestel word en die boere wat dit gebruik om hulle onder meer van die beste graanboere ter wêreld te maak.
Soos die landbou oor die jare al hoe meer op homself aangewese geraak het, het die plase groter geword, die boere beter, maar die platteland meer gehawend. Ons boere weet hoe om graan en veral mielies te plant en koste deurgaans te verlaag met alles van presisieboerdery tot bewaringslandbou en nou die meer gevorderde variant, naamlik herlewingslandbou. Laasgenoemde hou die belofte in om selfs kleiner graanplase weer winsgewend te maak en die platteland ’n ekonomiese en maatskaplike inspuiting te gee.
Dit is nie net aan produksiekant waar ’n tawwe omgewing ons boere met rasse skrede laat vorder nie. Ons raak ook al hoe beter met ons bemarking — van die toenemende toepassing van die derdebeginsel van graanbemarking tot die ontsluiting van nuwe markte. Só is die eerste vrag wit mielies vir veevoer heel gepas in die week van Nampo na Spanje uitgevoer. As ons nou net die Japannese en Taiwannese kan oortuig van die voedingswaarde van wit mielies. En met pres. Donald Trump wat ons allerhande gunste bewys met Amerikaanse graan wat nou onderhewig gaan wees aan Chinese invoertariewe, wie weet waar dit alles kan eindig?
Dan noem Tommie ook dat Suid-Afrika geografies gunstig geleë is. Ons tradisionele markte, soos Rotterdam, is net 17 dae ter see weg, terwyl die enorme Oosterse markte binne 19 dae bereik kan word. Dít terwyl ons mededingers 34 dae deur die diepsee moet ploeg.
Wat nog meer bemoedigend is, is dat dit nie net op produksie- en bemarkingsvlak is waar ons vorder nie. Die grondkwessie word nou ook onderwerp aan ons boere se eiesoortige pragmatisme. Landboubesighede vertel boere besoek Nampo vir raad oor hul bemagtigingsplanne. Jannie de Villiers, grootbaas van Graan SA, sê onomwonde dat die tussengrond nou finaal met die politici bereik is, die randeiers al hoe meer geïsoleerd raak en nugterheid sal seëvier.
Vergeet dus maar van daardie besoek aan Rome saam met mamma om Michelangelo se meesterlike dakkunswerk in die Sistynse kapel te gaan kyk. Kom koop eerder ’n jaffel op Nampo. Dis goedkoper en meer indrukwekkend. — CHRIS BURGESS