Boere kan só munt slaan uit toerisme
Al hoe meer reisigers is op soek na ’n unieke ervaring weg van die gedrang. Boerderye is perfek geposisioneer om tot die toerismebedryf toe te tree en sulke ervarings te bied.
In ’n wêreld waar mense al hoe nader aan die natuur en verder weg van die stadslewe se gedrang wil kom, het boerderye die gulde geleentheid om na toerisme en veral ekotoerisme te diversifiseer, sê proff. Peet van der Merwe en Elmarie Slabbert van die fakulteit ekonomiese en bestuurswetenskappe aan die Noordwes-Universiteit.
Peet, wat hom op toerismebestuur en ekonomie toelê, het onlangs op Wildbedryf SA se kongres in Polokwane praktiese wenke gegee oor wat boere kan doen om hul plase vir plaaslike en buitelandse besoekers in te rig en te bemark.
Die eerste ding waarna boere moet kyk, is hul ligging. “As jou bestemming twee tot drie uur se ry of nader van ’n groot stad is, kan jy jou op die plaaslike naweekmark toelê, maar vir meer afgeleë bestemmings moet jy jou eerder toespits op besoekers wat langer wil bly. Hoe verder, hoe langer,” sê Peet.
Hy sê verafgeleë bestemmings kan ook suksesvol aan internasionale besoekers bemark word, veral as dit op gewilde toerismeroetes na besienswaardighede, soos nasionale parke, geleë is.
HOU DIT AARDS
Vir plaaslike besoekers is selfsorg baie gewild. Peet sê ’n mens kan met ’n taamlik knap begroting steeds maniere kry om netjiese verblyf te skep wat by toeriste sal byval vind. “Onthou, mense wil wegkom uit die gejaag en nader aan die natuur wees tydens sulke wegbreeknaweke. Hou dit dus basies en eenvoudig pleks van om die luukse van ’n stadshotel op jou plaas te probeer herskep.”
Hy sê danksy sonkrag en gas kan jy deesdae op enige plek bou en boere kan voorrang gee aan ’n ligging wat ’n mooi uitsig bied pleks van om toegang tot Eskom-krag te oorweeg.
“Moet egter nie vergeet om omgewingsimpakstudies te doen voor jy ontwikkel nie, en maak seker dit wat jy beplan, skakel in by die kultuur en die omgewing waar jy ontwikkel. Gebruik die kleure van jou omgewing en bou waar moontlik met natuurlike materiaal.”
Peet beveel ook aan dat jy plante uit die natuurlike omgewing gebruik om die landskap om gasteverblyf te verfraai. “Vermy groot grasperke en probeer om die verskillende wooneenhede so op te rig dat hulle nie vir mekaar sigbaar is nie. Jou besoekers wil die gevoel hê dat hulle alleen in die bos is.”
Met mense reg oor die wêreld wat al hoe meer bewus raak van hul impak op die omgewing, is dit raadsaam om so omgewingvriendelik en energiedoeltreffend moontlik te bou. Gebruik dus ontwerpaspekte, soos ventilasie en beligting, wat energie bespaar.
HOU DIT PRAKTIES
Peet beveel aan dat boere wat behuising oprig of inrig op twee- tot vierslaapplekeenhede konsentreer. Navorsing toon dat dit die eenhede is waarna daar die grootste vraag is.
“As jy nie op buitelandse besoekers konsentreer wat jy met ’n bussie na jou bestem-
ming toe bring nie, moet jy sorg dat mense jou perseel maklik kan kry en dat hulle vooraf weet watter padtoestande om te verwag.
“Daar is niks so frustrerends as om op ’n Vrydag ná sononder met jou sedanmotor op ’n plaaspad vas te val wat eintlik net vir 4x4’s toeganklik is nie.”
Dit is ook belangrik dat daar duidelike padaanwysings is, veral as daar slegte selfoonsein op die roete is.
Peet sê hoewel mense na aan die natuur wil wees, wil hulle nie noodwendig op ’n ou weermagkampbed slaap nie. Koop goeie matrasse en maak seker gaste slaap warm. Sorg dat die kombuis deeglik toegerus is en nie met die hoofopstal se ou huisraad waarvan nie twee koppies dieselfde lyk nie.
Hy sê boere moet verder as gaste se basiese behoeftes dink en vir hulle ’n omgewing skep waar hulle kan ontspan, soos ’n plek waar jy in die skadu kan sit en boek lees, terwyl jy oor ’n watergat uitkyk, of ’n opelugbadkamer waar jy in die bad kan lê en oor ’n mooi landskap uitkyk.
“As jy kos bedien, sorg dat dit goeie kos is en maak elke maaltyd ’n ervaring. Bedien ontbyt op ’n mooi plek onder ’n ou boom met ’n uitsig, of aandete onder die sterre.”
Peet sê gerestoureerde, ou plaashuise is baie gewild onder reisigers, veral waar families saam reis.
HOU DIT INTERESSANT
Skep aktiwiteite op jou grond wat besoekers besig hou en hul verbeelding aangryp. “Dis nie altyd wát jy aanbied nie, maar hóé jy dit aanbied,” sê Peet.
“As jy wildritte aanbied, maak seker dat dit vir jou besoeker ’n egte Afrika-natuurervaring is, getrou aan jou omgewing.”
Hy sê boere moet hulle ook nie blind staar teen wildritte nie. Hulle moet dink wat hulle kan bied om hul bestemming anders te maak.
Hy sê ’n goeie idee by ’n ekotoerismebestemming is ’n interpretasiesentrum waar besoekers ’n bietjie meer insig in die omgewing en die plaaslike natuurlewe kan kry. ’n Kaart waarop liggies aanskakel in ooreenstemming met knoppies wat jy druk om te sien waar in die omgewing watter besienswaardighede is, kan besoekers help om die omgewing waar hulle kuier, beter te ken en te verstaan. Dink ook aan ’n skaal op die kaart wat wys hoe groot die grond is, ’n stelsel waar mense verskillende dieregeluide kan hoor of selfs identifikasiekaarte vir voetspore en mis van verskillende diere wat op die grond voorkom.
Elmarie stem saam. Sy sê eienaars moet seker maak hul bestemming gryp die ewig veranderende verbruiker se verbeelding aan en bied aan hom of haar iets nuuts en anders as die norm. “Gaan kyk na ander bestemmings. Wat kan jy bied wat hulle nie bied nie? Wat kan jou anders maak?”
Sy sê as daar nie iets op jou plaas of in jou omgewing is wat jou laat uitstaan nie, moet jy iets skep wat besoekers sal aangryp.
KEN JOU TEIKENMARK
“Gaan kyk wat jou verbruiker wil hê; wat in hierdie stadium gewild is,” sê Elmarie.
Sy noem as voorbeeld dat prestasie deesdae die nuwe ervaringsgier is. Mense wil voel hulle het iets bereik en wil selfs ’n sertifikaat hê as bewys van hul prestasie. “Watter geleenthede kan jy in dié verband bied?”
Sy sê reisigers is ook op soek na eiesoortige disse op die etenstafel. Hulle wil iets unieks en eie aan jou omgewing ervaar. “Sorg dat besoekers wat by jou was, kan spog met ’n ervaring wat jy nêrens anders kan kry nie.”
Elmarie meen boere kan baie leer deur na ander toerismebestemmings se blaaie op sosiale media te gaan kyk. “Kyk wat bied hulle, hoe bied hulle dit aan en hoe lyk hul pryse.”
Dit is ook belangrik om te weet waar
jou teikenmark gaan kyk as hulle blyplek soek en hoe hulle besluite neem en besprekings maak.
“’n Goeie bemarkingstrategie sal al die nodige inligting op mobiele toestelle beskikbaar maak. Deesdae se verbruiker wil op sy slimfoon rondsnuffel, beplan en ry.
“Bleisure – die nuwe bedryfswoord vir besigheid saam met ontspanning – is aan die groei. Sorg dat jou gerief WiFi bied. Mense werk al hoe meer tydens hul wegbreke. Dit maak dat hulle langer kan bly.”
Elmarie sê multigenerasiereisigers is ook ’n neiging. “Ons sien al hoe meer dat pa, ma en kinders vir oupa en ouma saamneem op hul avonture. Vir sulke reisigers verteenwoordig ’n plaasbesoek die perfekte geleentheid vir familiesamesyn.”
Sy sê ongeag die teikenmark moet boere wat hulle op toerisme wil toelê, seker maak hulle bied uitnemendheid. “Jy sal op sosiale media deur jou verbruiker geresenseer word en ander verbruikers sal op grond daarvan besluit of hulle jou bestemming wil besoek.”
Daar is dus sterk potensiaal en geleenthede vir boere om hul boerderyinkomste uit toerisme aan te vul. Om werklik suksesvol te wees, moet boerderye wat tot die gasvryheidsbedryf toetree, egter meer as net ’n ekstra kombers in die spaarkamer bied.