KLEM GELÊ OP WINGERDWORTELS
Wortelboerdery is waarskynlik belangriker as goeie sonligbeheer in wingerdproduksie, tog gee produsente en navorsers nog nie genoeg aandag daaraan nie. Dís die boodskap wat prof. Eben Archer en mnr. Dawid Saayman se nuutste boek, met die eenvoudige titel Wingerdwortels, wil tuisbring.
“Ek glo gebufferde wortelstelsels (wortels wat genoeg water en voedingstowwe kry sodat dit die plant in moeilike toestande gesond kan hou) is dalk die belangrikste teenvoeter vir klimaatsverandering. Daar is genoeg bewyse dat ’n goed gebufferde wortelstelsel voordelig is vir weerstand teen klimaatskokke,” het Eben op die boek se bekendstelling in Slanghoek buite Rawsonville gesê.
“Sonder goeie wortelbestuur is die behoud en volhoubaarheid van wingerdboerdery vorentoe in gevaar.” Die huidige droogte en verwagtinge dat die wingerdproduksiegebiede straks ál droër kan word, beklemtoon hoe belangrik kennis van wingerdwortels is.
Boonop is dit belangrik dat wyne getrou aan hul herkoms is en uniek in die wêreld moet wees – ’n kenmerk waarin grond ’n groot rol speel. Dit beteken wynmakers en wingerdboere moet kennis dra van wortels se interaksie met verskillende grondsoorte en die onmiddellike omgewing.
Dít wat onder die grond gebeur, kry egter baie minder aandag van navorsers as die dele bo die grond – en tog kan niks bogronds gebeur sonder die invloed van die wortelstelsel nie. Volgens dr. Albert Strever (in die voorwoord) is dit omdat wingerdboustudente nie gereeld prakties aan wingerdwortels blootgestel word nie en omdat min omvattende handleidings oor die onderwerp bestaan.
Archer en Saayman se boek vul nou hierdie gaping. Die boek is ’n volledige samevatting van die bestaande kennis oor wingerdwortels, hul bou en fisiologie, hoe hulle op sekere faktore reageer, watter invloed wortels op bogrondse groei, die wingerd se drag en druifsamestelling het. Die skrywers het meer as 240 publikasies geraadpleeg om die boek te skryf.
Die vyf hoofstukke behandel die groei, morfologie en anatomie van wingerdwortels, die fisiologie en funksies daarvan, metodes om wortels te ondersoek, faktore wat wortelgroei en -verspreiding raak en die onderhoud van wortels. Van die belangrikste bevindings sluit in: Hoe kouer ’n wynboustreek is, hoe groter is die kans dat die wortelgroeisiklus slegs een spitstyd (met deurslaan) het. In Mediterreense klimaatstreke bereik wortelgroei twee spitstye (naby volblom en ná oestyd). Dit het verreikende implikasies vir boerderypraktyke in verskillende streke.
Grondverwante praktyke behoort grondfisiese en -chemiese beperkings op te hef, want wingerdwortels is gevoelig daarvoor. Beter wortels het ’n regstreekse invloed op beter groei en opbrengste.
Dié boek – ideaal vir wingerd- en wynboustudente, maar ook vir produsente en selfs verteenwoordigers van diensverskaffers – bring ’n mens diep onder die indruk van hoe belangrik die dele van die wingerdstok is wat nie so sigbaar is nie, maar wat ondergronds ’n reuserol speel.