DIE ANDER SÊ

Die gemeenskapsregte-organisasie Tshintsha Amakhaya wys in ’n ope brief aan pres. Cyril Ramaphosa daarop dat daar tans 1 127 hangende uitsettingsake in die Drakenstein-munisipaliteit is, ondanks sy onderneming in 2014 dat alle plaasuitsettings beëindig sal word. In 2015 sou ’n verdere gesprek plaasvind om “konkrete oplossings” vir die landbou se probleme te soek.

Volgens hersienings van die Wet op die Uitbreiding van Verblyfsekerheid (Esta), sowel as groot ondersoeke en resolusies uit talle nasionale berade, is die grootste mislukking van Esta in die afdwinging van die riglyne oor uitsetting en die reaksie op onwettige uitsettings.

Verder is daar omtrent geen poging aangewend om doelgerig die meganismes in artikel 4 van Esta te gebruik wat daarop gemik is om die regte van bewoners te verbeter tot volle eienaarskap deur aan hulle grond te voorsien om op te woon, gewasse te verbou en vee aan te hou nie.

Dit sal na verwagting 150 jaar duur om die restitusie program vir die nagenoeg 20324 eise van huur arbeiders te verwerk. Intussen word daar voortdurend uitsettingsbevele op plaaswerkers en huurarbeiders beteken. Ná uitsettings verloor dié mense hul regstatus om voordeel te trek uit Ramaphosa se beloftes om hulle vir grondhervorming te oormerk. Die beskerming van hul regstatus op plase en ’n moratorium op uitsettings is die eerste stappe om dié oogmerke te verwesenlik.