Gewysigde kodes moedig sake-ontwikkeling aan

’N VOORGESTELDE wysiging aan die generiese of algemene swartbemagtigingskode vir die ontwikkeling van ondernemings en verskaffers kan landboukoöperasies aanmoedig om waarborge aan opkomende ondernemings te bied.

Die wysiging is op 15 Junie saam met verskeie ander in die Staatskoerant afgekondig, met 60 dae tyd vir kommentaar.

Mnr. Melcus Nel (regs), kenner van swart ekonomiese bemagtiging (SEB) en direkteur van die Signagroep, sê tans kan ’n onderneming 3% van die waarde van ’n waarborg gebruik om punte vir die ontwikkeling van ondernemings en verskaffers te verdien.

Die voorstel is dat dit tot 50% verhoog moet word, wat volgens Nel ’n groot aansporing vir ondernemings, soos koöperasies, kan wees.

BELONING

Daar word verder voorgestel dat ondernemings met SEB-punte beloon word indien hulle nie net hul eie verskaffers ontwikkel nie, maar op ’n voortgesette manier ook ander ondernemings.

“Tans kan ’n onderneming wat slegs verskaffers ontwikkel, die maksimum punte verdien, maar volgens die gewysigde voorstelle moet hy ook ander ondernemings, huidige verskaffers uitgesluit, ontwikkel.

“Sodoende kan nuwe ondernemings gevestig word wat dalk moontlike verskaffers kan word,” sê Nel.

Verder word voorgestel dat ondernemings met ’n jaarlikse omset van meer as R50 miljoen ook in aanmerking kom vir on- dernemingsontwikkeling, mits hulle 51% swart aandeelhouding het. ’n Ander voorgestelde wysiging wat die proses van SEB-voldoening vir ondernemings kan vereenvoudig, is dat punte vir verkryging by kwytgeskelde mikro-ondernemings (met ’n jaarlikse omset van minder as R10 miljoen) en by klein ondernemings wat aan die kodes moet voldoen (’n jaarlikse omset van R10 miljoen tot R50 miljoen) nie meer afsonderlik toegeken word nie, maar tesame. Nel sê dit beteken ’n onderneming hoef nie na ondernemings in albei kategorieë te gaan soek sodat hy in albei kategorieë die nodige punte kan verdien nie.

AANKOPE TEL MEER

Nog ’n belangrike voorstel is dat aankope by verskaffers wat 51% in swart besit is of 51% in swart vrouebesit, twee keer soveel punte sal tel.

Oor vaardigheidsontwikkeling word voorgestel dat ’n onderneming net punte sal verdien as die vaardighede deur sy eie bedryf se Seta as “skaars en noodsaaklik” beskou word, en nie meer deur enige Seta nie. In die landbou se geval is dit die AgriSeta. Opleiding deur ander Setas tel dus nie.

Verder word voorgestel dat maatskappye eerder beloon word as hulle jong mense deur langtermynkontrakte in diens neem pleks van om punte te verdien vir die opeenvolgende opleiding van leerlinge. Die “absorpsiepunte” kan dus slegs verdien word as ’n heeltydse werk verskaf word.