Versprei risiko met koring só
Koringboere is net so blootgestel aan risiko soos ander boere. Die vraag is hoe hulle dit kan vermy of minstens beperk, versprei en bestuur.
Klimaatsverandering weens aardverwarming veroorsaak dat sekere risiko’s verhoog. Het die “seisoene” al aangeskuif of nie? Dit het ’n groot invloed op die keuse van kultivar en plantdatum by koring. Vir koringverbouing onder besproeiing het Pannar ’n uitstekende pakket. Die eerste prys is altyd om ’n pakket van verskillende kultivars aan te plant.
Die Pannar-pakket is volledig wat die verskillende groeilengtes van koring onder besproeiing betref. Die huidige pakket sluit in PAN 3497, PAN 3471 en PAN 3400. Boere kan ook uitsien na twee belowende kultivars wat op pad is en die pakket sal versterk.
PLANTDATUM
Kultivars vir verskillende optimale plantdatums is beskikbaar. Die plantdatums is van so ’n aard dat die risiko vir koue- en rypskade op die ou end beperk word.
Dit gesê, met die natuur het ons nou eenmaal nie môre se koerant om vandag besluite te neem nie. Neem dus besluite op grond van historiese inligting en met die beste advies beskikbaar.
Volg ook die raad wat die een ou boer aan ’n ander ou boer by Sutherland gegee het. Hy het vreeslik gewonder of hy moes plant of nie. Die ander oue was al so effens krapperig oor die gewonder en toe kom die volgende juweel uit sy mond: “Hoe kan jy verwag die Here moet jou seën as jy Hom nie die kans gee om jou te seën nie?”
Indien die boer slegs een kultivar plant, kan die risiko verminder word deur die optimale plantdigtheid met die optimale plantdatum te kombineer. Hier word spesifiek na die kultivar PAN 3497 verwys.
Indien PAN 3497 vroeg in Junie geplant word, kan die plantdigtheid aansienlik verminder word. Gevolglik kan die koring tot sy reg kom wat stoelvermoë betref. Dié praktyk beteken ook daar word op saadkoste bespaar deurdat 60-70 kg per hektaar geplant word.
Nou kom ons by die mooi deel van die verhaal. PAN 3497 blom oor die verloop van ’n paar dae.
Met die goeie stoelvermoë verleng die blomtyd verder. Die halms op die groter koringstoel verleng die blomtyd met omtrent nog drie dae deurdat die halms nie gelyktydig uitkom nie. Praat van risiko vir ryp- en koueskade versprei en verminder!
HAEL EN RYP
Mnr. Koos Bredenhann van Hartsvallei, Vaalharts (Noord-Kaap), het verlede jaar PAN 3497 geplant en bogenoemde risikoverspreiding is presies wat hy ondervind het.
Koos het op 10 Junie verlede jaar 84 kg saad per hektaar geplant. Opkoms was op 22 Junie en sy koringaanplanting was besonder mooi en het groot belofte ingehou. Hy het bemes met stikstof (N) teen 235 kg/ha, fosfaat (P) teen 46 kg/ha en kalium (K) teen 74 kg/ha.
Mnr. Arno de Lange van Wenkem is baie betrokke by Koos se boerdery en hou alles gesond. Sy grond is diep en rooi (Hutton) met ’n klei-inhoud van 14% en pH 6.2 (KCl) en grondontledings word deur SGS gedoen.
En toe kom die hael! Met ongeveer vlagblaarstadium het die “wit stroper” 2,2 ton per hektaar “geoes” (werklike taksasie en haelskadevergoeding).
Laat ryp en koue het ook een nag besonder erg toegeslaan. Skade van ’n ton per hektaar is beraam. Die vraag was nou of ’n oes van waarde moontlik was?
OPBRENGS
Mnr. Klaas van Wyk, landboukundige van Pannar in die Noord-Kaap, het Koos besoek om vooruitskattings van die opbrengs te doen. Koringare is uitgevryf en die pitte is geweeg. Dit wou voorkom of ’n konserwatiewe oesskatting van 7 t/ha realisties was, maar gelukkig het die stroper die laaste sê en 9 t/ha het gerealiseer. Sonder die verlies aan skade sou die opbrengs 11,2 t/ha wees. Die oor-die-skaal-opbrengs van 9 t/ha was Koos se grootste opbrengs tot op hede (voorheen was dit 6,5 t/ha).
Koos sê hy is dankbaar vir die groot genade, ondanks die teenspoed, en staan nederig teenoor sy Skepper. Koos is ook bly hy het na mnr. Grobbie Pienaar se suksesverhaal van die vorige jaar met PAN 3497 geluister toe dié 11 t/ha geoes het.
Boere wat PAN 3497 op die regte tyd en teen die regte plantdigtheid plant, glimlag altyd breed.