Brandstofprys: Beskerm jou besigheid só

DIE handelsoorlog wat pres. Donald Trump van Amerika met China verklaar het, is een van die groot faktore wat bydra tot die huidige rekordhoë brandstofpryse in Suid-Afrika.

Mnr. Dawie Maree, hoof van landbou-inligting en bemarking by FNB, sê tot in dié stadium was die rand een van die grootste verloorders wat ontwikkelende lande se geldeenhede in dié oorlog betref. Die rand se verswakking teenoor die dollar die afgelope paar maande, asook die styging in die internasionale olieprys, het sedert Mei vanjaar ’n styging van R1,70/ℓ in die land se dieselpryse tot gevolg gehad.

Brandstofpryse het in April vanjaar ook aansienlik gestyg weens die verhoging van die brandstofheffing. Die prys van diesel het in April met 65c/ℓ gestyg. In Mei, Junie en Julie het dieselprysstygings van onderskeidelik 59c/ℓ, 85c/ℓ en 26c/ℓ gevolg. “Dit beteken dat die prys van diesel sedert April vanjaar met R2,35/ℓ gestyg het, dus ’n 20%-styging binne vier maande,” sê Maree.

R1 MILJARD PER SENT

Volgens Maree styg insetkoste vir die landbou met R1 miljard per jaar vir elke 1c-styging in die dieselprys. Dié prysstygings van die afgelope vier maande verteenwoordig dus ’n R235 mil- jard-verhoging in insetkoste op ’n jaargrondslag.

“As ’n mens die dieselpryse van Julie verlede jaar met dié in die ooreenstemmende tyd vanjaar vergelyk, het dit met 31,6% gestyg, terwyl verbruikersinflasie maar op 4,5% staan,” sê Maree.

Soos wat sake tans daar uitsien, verwag ekonome dat brandstofpryse nie nog aansienlik gaan styg nie. Dit is egter moeilik om vooruit te beplan met die rand wat wisselvallig bly.

Maree sê met die internasionale olieprys wat tans op vlakke van $76 (sowat R1 040) en $77 (sowat R1 055) per vat staan, kan die olieprys moontlik teen einde vanjaar op sowat $70 (sowat R960) per vat stabiliseer.

Die uitwerking van die plaaslike politieke en ekonomiese omgewing op die rand moet egter nie uit die oog verloor word nie. Maree sê soos wat die land die verkiesing aanstaande jaar nader, kan plaaslike faktore ook ’n impak op die wisselkoers en gevolglik brandstofpryse hê.

WAT KAN JY DOEN?

Maree se raad aan boere wat baie afhanklik van diesel is vir hul doen en late op die plaas, is om hul opsies om hulle teen stygende dieselpryse te verskans so deeglik moontlik te ondersoek. “Daar is moontlikhede, maar dit gaan fyn beplanning verg.”

Volgens Maree word gereeld gesê boere moet beter en meer spaar. “Ons weet egter dat boere oor die algemeen reeds op alles probeer bespaar, en hulle doen dit regtig goed. Om op dié front meer te bespaar gaan werk met ’n skerp potlood en raad van kundiges verg.”

‘Dit beteken dat die prys van diesel sedert April vanjaar met R2,35/ℓ gestyg het, dus ’n 20%-styging binne vier maande.’