‘Landbousensus sal boere help’
VERTEENWOORDIGERS van Statistieke Suid-Afrika (SSA) gaan kommersiële boere van September vanjaar tot Maart aanstaande jaar nader om aan opnames vir ’n landbousensus deel te neem.
Mnr. Risenga Maluleke, statistikus-generaal, het verlede week op ’n bespreking oor die sensus gesê dit word reeds lank beplan en hou dus nie verband met die debat oor die moontlike onteiening van grond sonder vergoeding nie.
Suid-Afrika se statistiekdiens het van 1918 tot 1980 byna elke jaar sensusse oor die kommersiële landbou gedoen, waarna dit geleidelik verminder is. Ná 1994 is besluit om dit net elke vyf jaar te doen.
Ná die sensusse van 2002 en 2007 moes een in 2012 gevolg het, maar die Departement van Landbou, Bosbou en Visserye het nie geld daarvoor gehad nie. Dit sou toe verlede jaar (2017) gedoen word, maar is uiteindelik tot vanjaar uitgestel.
Maluleke het gesê die verwysingstydperk vir die opnames wat nou gedoen gaan word, is van 1 Julie 2016 tot 30 Junie 2017 en die resultate sal as die 2017-sensus bekend staan.
BESKERM INLIGTING
Oor vrese dat vanjaar se sensusinligting op ’n manier gebruik kan word om boere te benadeel rakende die kwessie van onteiening sonder vergoeding, het Maluleke gesê dit is vir SSA belangrik om onafhanklik te wees. “Ons kan nie toelaat dat die inligting onder verdenking geplaas word nie. Die landbousensus kan nie deur enige gesprekvoering in Suid-Afrika aangetas word nie.”
Maluleke het gesê die inligting wat ná die opnames gepubliseer word, is saamgestelde inligting oor neigings in die landbou, wat belangrik is vir beplanning op lang termyn.
Inligting wat mense identifiseer, mag nie bekend gemaak word nie. “Ons moet respondente te alle tye beskerm,” het Maluleke gesê.
Van die sensusinligting sal ook aan die Verenigde Nasies se Voedsel- en Landbou-organisasie (VLO) verskaf word as deel van die wêreldprogram vir die 2020-landbousensus, die tiende sensus van dié aard.
Dr. Lewis Hove, verteenwoordiger van die VLO in Suid-Afrika, het gesê inligting oor Suid-Afrika se kommersiële landbou is belangrik vir die VLO-sensus, aangesien die land ’n groot rol in voedselsekerheid in die streek speel.
Alle lande wat aan die wêreldwye sensus deelneem, het hulself daartoe verbind om ’n minimum van sekere inligting, soos vereis deur die VLO, in hul opnames in tesluit.
BOEREREGISTER
Mnr. Joe Kgobokoe, adjunkdirekteur-generaal van die Departement van Landbou, Bosbou en Visserye, het op dieselfde geleentheid gesê die departement gaan nou uiteindelik begin met die opstel van ’n register van Suid-Afrika se boere nadat hy geld by die Tesourie beding het.
Die departement wil die register van kommersiële en kleinboere teen 2020 gereed hê.
Kgobokoe sê ook dié proses is nie aan die huidige onteieningsdebat gekoppel nie. Hy het die georganiseerde landbou se hulp gevra om boere bewus te maak daarvan dat inligting vir die register gevra gaan word.
Een van die doelwitte met die register is om met die klik van ’n knoppie te kan bepaal of ’n boer reeds steun van ’n staatsinstelling kry om sodoende te voorkom dat een boer meer steun as ’n ander kry, het Kgobokoe gesê.
Ons moet respondente te alle tye beskerm.