MIKROBIOLOGIESE BESTUUR DIE ‘REVOLUSIE VAN DIE TOEKOMS’

Voedselveiligheidsbestuur gaan die “revolusie van die toekoms” word. Nuwe mikro-organismes – asook bestaande organismes soos Listeria en salmonella – kom gedurig na vore. Daarom sal voedselveiligheid en voedselrisiko’s al hoe belangriker word, sê prof. Pieter Gouws van die departement landbouwetenskappe aan die Universiteit Stellenbosch (US).

Hy het op ’n konferensie van die Rooivleisabattoirvereniging (RVAV) op Spier buite Stellenbosch gepraat oor die bestuur van mikrobiologiese risiko’s. Hy het gesê vandag is die risiko’s vir siektes en selfs die dood veel groter as vantevore en risiko’s word meer. “Nuwe mikrobiese kwessies kom daagliks na vore.”

Die listeriose-uitbreking in Suid-Afrika is ’n voorbeeld daarvan. Dié uitbreking het ’n verbysterende sterftesyfer van 19,5% gehad. Altesame 200 van die 1 024 mense wat siek geword het, is dood.

Listeriose was altyd daar, maar sedert die grootste uitbreking tot nog toe, het dit drasties op die voorgrond getree.

“Beter voedselhigiëne is ál manier hoe uitbrekings van siektes wat deur kos oorgedra word, beveg kan word.” Daarom moet verbruikers ingelig wees oor voedselveiligheid.

Tot 600 miljoen mense word jaarliks wêreldwyd siek weens besmette kos en 420 000 van hulle sterf.

Mense besef nie dat Listeria-bakterieë nie net in vleis en verwerkte vleis voorkom nie – dit kom ook onder meer voor in afvalwater, riool, by diere en in verrottende plantmateriaal. Voedsel wat ook makliker besmet kan raak, is ongepasteuriseerde melk, soesji, sagte kase, groente, gerookte hoender, roomys, spanspek, tamaties en advokado’s.

Sedert 2000 kom listeriose wêreldwyd meer voor – ook in Europa.

“Listeria-bakterieë verander op presies 37 °C – teen liggaamstemperatuur – sodanig dat dit die mens se liggaam en organe kan binnedring deur verspreiding van sel tot sel. Dit maak dit uniek.”

Listeria–bakterieë het verskillende stamme, waarvan ST6 die belangrikste is. Altesame 85% van listeriose-gevalle in Suid-Afrika het hul oorsprong daarby. Dit bied weerstand teen hoë temperature en talle ontsmettingsmiddels.

Tot 30% van toilette is met Listeria-bakterieë besmet en tot 33% van huishoudelike take bevorder Listeria-besmetting, soos om klaar gekookte kos in ’n yskas aan te hou.

“Baie verkeerde inligting kom van die Regering. Daarom is dit belangrik dat die Regering, kundige akademici en navorsers bymekaar kom sodat die regte inligting oorgedra kan word.

“Vernuwende bestuursbeginsels moet dringend gevind word.”