Herwin ou olie en voorkom besoedeling
Suid-Afrika genereer sowat 120 miljoen liter gebruikte smeerolie in ’n jaar, waarvan sowat 10 miljoen liter uit die landboubedryf kom. Die besoedelingspotensiaal daarvan is skrikwekkend.
Groot dele van Suid-Afrika bestaan uit plase en boerderye, die bedryf wat die grootste invloed op ons natuurlike habitat het.
Die opvang van ou motor- en trekkerolie vir herwinning is dus ’n groot verantwoordelikheid wat alle boere behoort na te kom.
Die meeste van die gebruikte olie wat in Suid-Afrika versamel word, word herwin as verhittingsbrandstof. Wêreldwyd, veral in die Europese Unie (EU), is daar egter ’n neiging by die groter raffinaderye om gebruikte olie te herverfyn, terug na basisolie.
Die EU se direktoraat vir afval is baie ten gunste van herverfyning, pleks van die verbranding van olie vir energieherwinning. Gevolglik word verwag dat herverfynde basisolies teen 2020 in feitlik ’n kwart van Europa se behoeftes sal voorsien.
Mnr. Bubele Nyiba, uitvoerende hoof van die Rose-stigting (Recycling Oil Saves the Environment), verduidelik dat minder as 20% van gebruikte olie in Suid-Afrika herverfyn word tot basisolie; die meeste word herwin en gebruik as verhittingsbrandstof.
“Die internasionale neiging om die meeste van gebruikte olie te verfyn tot basisolie is opwindend, maar voortydig vir ’n ontwikkelende land soos Suid-Afrika. Dit is weens die onmoontlike koste van die tegnologie en die ontwikkeling van die nodige prosesse.”
HERVERFYNING
Nyiba sê “herwinning” is iets anders as “herverfyning”.
“Die begrip ‘herwinning van gebruikte olie’ beteken oor die algemeen om gebruikte motorolie te neem en vir ’n ander doel te gebruik. Die algemeenste voorbeeld daarvan is om dit as brandstof te verbrand.
“In die smeeroliebedryf verwys ‘herwinning’ of ‘hernuwing van olie’ meestal na die gebruik van kommersiële filtreerstelsels om onoplosbare onsuiwerhede te verwyder. Dié metode verwyder egter nie enige van die oplosbare smetstowwe nie. Hierdie olie word oor die algemeen gebruik vir brandstof en is slegs geskik vir enkelgebruike. Hernuwingsolie is nie geskik vir gebruik in voertuie nie,” sê Nyiba.
“Herverfyning van gebruikte olie is ’n proses wat oor baie jare ontwikkel is,” sê Nyiba.
“Dit verwyder alle onsuiwerhede – oplosbaar én onoplosbaar – en maak die oliegehalte geskik vir gebruik in voertuie. Herverfynde olie se gehalte is gelyk aan of beter as sommige suiwer basisolies. Motorolie kán meestal herverfyn word.”
HOE WERK DIT?
Voorafbehandeling van gebruikte olie sluit in die verwydering van enige water uit die olie. Ontwatering beteken gewoonlik die verwydering van sogenoemde vry water. Waar water in olie geëmulgeer is, moet die emulsie “gebreek” word met ’n emulsiebreker voor die water van die olie skei.
Dan word die olie gefiltreer en gedemineraliseer om enige vaste stowwe, anorganiese materiaal en sekere bymiddels te verwyder vir ’n brand- of voerolie. Dit word dan verder verfyn.
Die gedemineraliseerde olie word gefiltreer om fyn, swewende deeltjies te verwyder en word dan opgeberg as ’n “skoon” brandolie.
Dit kan verder verdun of gemeng word met ’n ligter petroleumproduk (bekend as versnymiddels) om smeermiddels met ’n ligte viskositeit te lewer. Dit is geskik vir algemene smeergebruik en smeermiddels met ’n hoë viskositeit vir swaardiensgebruike. Dié olie word herverfynde basisolie.
Die volgende stap is propaande-asfaltering om die swaarder bitumineuse deeltjies te verwyder en ’n herverfynde basisolie te lewer. Dit is ’n belangrike voorafbehandelingstap in die herverfyningsproses en lewer ’n gede-asfalteerde smeerolie wat toevoermateriaal word vir die volgende stap in ’n herverfyningsgerief. Die oorskotkomponent (afval) word gemeng met die bodemprodukte van die vakuumdistilleertoring om ’n asfaltagtige materiaal te produseer.
Ná de-asfaltering kom distillering om ’n herverfynde basisolie te lewer wat geskik is vir gebruik as smeermiddel, hidrouliese of transformatorolie. Hierdie proses is soortgelyk aan die proses wat suiwer olie ondergaan.
Distillering (of fraksionering) is die skeiding van die onderdele van smeerolie teen verskillende kookpunte.
Na gelang van die soort distillering kan gasse en petrol geproduseer word teen laer kookpunte, met swaar smeerolies wat teen hoër kookpunte gedistilleer word.
Die laaste stap is om bymiddels in te meng by hierdie drie grade van die olieprodukte om eindprodukte te lewer met die regte reinigings- en antiwrywingskenmerke. Elke produk word dan weer getoets vir gehalte en suiwerheid voor dit aan die publiek verkoop word.
“Die ideaal is om herverfyning ’n volhoubare opsie vir verwerkers te maak,” sê Nyiba. NAVRAE: Webwerf: www.rosefoundation.org.za; tel. 021 448 7492.
Die opvang van ou olie is ’n verantwoordelikheid wat alle boere behoort na te kom.