Produsente moet ook in eie boerderye belê

Lidmaatskap van ’n studiegroep en toegang tot ’n goeie landbou-ekonoom kan produsente se wins verhoog. Die beskikbaarheid van goeie, relevante inligting kan produsente help om produktiwiteit te handhaaf en om gevolglik hul mededingers te klop.

Produsente wat lid is van ’n studiegroep het ’n mededingende voordeel bo diegene wat op hul eie die landbou se probleme trotseer. Dit is nie net vir morele ondersteuning wanneer ’n besigheid deur ’n moeilike sake- of ekonomiese siklus beur dat studiegroepe voordele inhou nie. ’n Studiegroep help ook om te bepaal wat die winspotensiaal van die boerdery kan wees. Dit kan slegs gedoen word as die inkomste en uitgawes van boerderye deeglik ontleed en met mekaar vergelyk word.

Om goeie, vergelykbare ontledings te doen, is landbouekonome en spesialiste se dienste nodig. ’n Landbou-ekonoom kyk onder meer na die volgende: Die totale aantal aangeplante hektaar. Dit is belangrik om ’n onderskeid te tref tussen die aantal draende en nie-draende hektare. Doeltreffende produsente met hoë netto boerdery-inkomstes benut hul hulpbronne doeltreffend. Produksiekoste. ’n Ontleding van die totale produksiekoste toon daar is nie groot kosteverskille tussen minder suksesvolle en meer suksesvolle produsente nie. Produsente bestuur hul produksiekoste redelik doeltreffend. Produsente kan min doen om op produksiekoste te bespaar en ook die boerdery se produktiwiteit te handhaaf. Meer winsgewende produsente behaal beter opbrengste, gehalte en pryse. Minder suksesvolle produsente het meesal ’n inkomsteprobleem en nie ’n kosteprobleem nie. Meer suksesvolle produsente het ’n vervangingstrategie wat inskakel by hul bestaande aktiwiteite. Hulle kan nuwe kultivars aanplant wat vinniger in drag kom en vroeër tot die boerderye se kontantvloei bydra. Met beter digtheidsaanplanting en beter oplei- en snoeitegnieke behaal produsente ook groter opbrengste. Voorkeurkultivars. Produsente wat verbruikers se voorkeurkultivars aanplant, kan ’n premie verdien. Klubkultivars met gevestigde nismarkte kan daartoe bydra. Dié kultivars is byvoorbeeld nie vir alle produsente toeganklik nie en tantieme moet betaal word vir die reg om hierdie kultivars te verbou. Produsente wat wel toegang tot dié kultivars het, kan hoër bruto boerderyinkomstes behaal. Produsente in sekere streke behaal hoër pryse op die uitvoermark omdat hulle hul produk op ’n gunstiger tyd op die internasionale uitvoermark kan plaas. Ander produsente behaal laer pryse omdat hul vrugte met ander wêrelddele se aanbod moet meeding. In die geval van tafeldruiwe is daar ook redelike groot verskille in bemarkingskoste tussen produsente, hoofsaaklik verpakkingskoste. Meer suksesvolle produsente se bemarkingsen verpakkingskoste is in baie gevalle aansienlik meer as dié van minder suksesvolle produsente vanweë meer markgerigte verpakking. By tafeldruiwe beteken hoë uitpakpersentasies van ’n speis

sifieke uitvoerkultivar nie noodwendig die hoogste inkomste of opbrengs nie. Kultivars wat ’n hoë inkomste lewer, is ’n kombinasie van bogemiddelde pryse, uitpakpersentasies én opbrengste.

SUKSES IN PAKSKUUR

Benewens die bogenoemde aspekte bepaal nog faktore produsente se sukses (buiten die sukses wat deur die beste kultivar, bemarkingstyd of uitpakpersentasie behaal word). Dit is reeds genoem dat produsente wat tantieme-houers is, toegang het tot kultivars wat hoog in aanvraag en beter pryse behaal.

Produsente se sukses word ook nie altyd slegs behaal deur die hoogste opbrengskultivars met die hoogste uitpakpersentasies en pryse nie, maar deur ’n produsent se vermoë om die optimale vloei van produkte deur sy pakskuur te bewerkstellig.

Dit verlaag die eenheid se oorhoofse koste vir die pakskuur. Soms verkies die aankoper vrugte van ’n verskeidenheid kleure in ’n verpakking en word vrugte vir dié doel – en nie die prys alleen nie – verbou.

Dit is ook vir baie oorsese en plaaslike aankopers belangrik dat ’n enkele produsent in sy behoefte aan vrugte vir byvoorbeeld ’n volledige periode van vier maande voorsien en nie byvoorbeeld net vir ses weke nie.

GEVOLGTREKKING

Beleidsonsekerheid lei daartoe dat beleggers nie meer in hul boerderye belê nie. Produsente moet jaarliks in hul boerderye herbelê om produktiwiteit te handhaaf ten einde mededingers in die plaaslike en oorsese markte te kan uitstof.

Swak ekonomiese groei volg op swak beleid. Moenie dat ’n swak beleggingsbeleid in jou boerdery posvat nie. Sluit aan by ’n studiegroep, doen ’n ekonomiese ontleding van jou boerdery, hou aan om daarin te belê en geniet jou boerdery. Dit is die regte ding om te doen.

Mnr. Wessel Lemmer is ’n senior landbou-ekonoom by Absa-Agribesigheid. Mnr. Adri Esterhuyse is ’n provinsiale landboubestuurder by Absa-Agribesigheid.