Plant 120 saailinge/uur met 3,5 liter diesel
Produktiwiteit in die bosboubedryf word tot ’n nuwe vlak gevoer met ’n planter wat 120 saailinge per uur kan plant en boonop net 3,5 liter diesel per uur verbruik. Dié revolusionêre planter gaan later ook aangepas word vir onder meer makadamiaboere.
Die ProPlant1, ’n meganiese saailingplanter wat spesifiek vir die bosboubedryf ontwerp is, is die afgelope 11 jaar deur Novelquip Forestry op George ontwikkel. Een operateur is nodig om die masjien, wat 120 saailinge per uur met net 3,5 liter diesel plant, te bedryf.
Die werking van die ProPlant1, waarop ’n tenk met 120 liter kunsmis-, 430 liter water of waterjel en 25 liter onkruiddoder gemonteer is, is daarop gerig om die ideale groeitoestande vir die saailingboompie te skep. Elektronika beheer die proses. Danksy onder meer hidrouliese druksensors, magnetiese sensors en ’n roteerkodeerder verrig die rekenaar beheerde masjien presiese en gehaltewerk.
SÓ WERK DIE MASJIEN
Die masjien is op ’n slootgrawer gegrond en kan dus gate op enige plek maak, sê mnr. Helgaard Steenkamp, hoofingenieur van die projek. “Die plantafstand en rigting van die rye waarin die saailinge geplant word, is verstelbaar volgens enige spasiëring wat in die bosbou gebruik word.”
Die GPS-sagteware van dié saailingplanter is uniek, maar dit gebruik standaardGPS-hardeware.
Om die ProPlant 1 te gebruik, is volgens Steenkamp eenvoudig. Die opleiding van operateurs duur tipies twee werksdae. Elke stap word op ’n 250 mm-skerm in die kajuit vertoon.
Die operateur oriënteer die planterkop om op die GPS-aangeduide posisie te kom (binne 100 mm akkuraatheid). Eers berei die masjien die gat (350 mm wyd en 350 mm diep) voor deur die grond te roer en spuit dan onkruiddoder daaroor terwyl die kop omswaai.
Intussen is die saailing meganies uit die saailaai gehaal en in die plantbuis geplaas sodat dit na die planterkop beweeg. Die kop beweeg na die grond en druk die saailing in die voorbereide grond.
’n Derde grondvlaksensor beheer die plantdiepte, waarna die saailing in die grond geplaas en jel of water en kunsmis volgens voorafbepaalde volume toegevoeg word.
Dieselfde bekkie wat die plantwerk doen, druk die saailing stewig vas vir die spesifieke grondtipe sodat dit nie J-wortels, wat al in die rondte groei, kan ontwikkel nie, asook om lugborrels, wat ook wortelgroei nadelig raak en vrektes veroorsaak, uit te skakel.
Die graafkant van die planter se tande is spesifiek ontwerp om wandsmering (’n verseëllagie aan die wande van die gat) te voorkom sodat die wortels lateraal kan groei.
Daarna word die planterkop opgetel en met die vurktande na onder omgeswaai sodat
die volgende plantgat voorberei kan word.
’n Alarm dui aan wanneer die proses voltooi is.
Die spesifieke plantposisie van elke saailing word geregistreer, wat presisie-opvolgwerk en later selfs outonome oeswerk moontlik maak. Die elektroniese stelsel hou al die plant aantekeninge in sy ingeboude geheue, wat dan deur ’n geheuestokkie na die maatskappy rekenaar oorgedra en daar gebêre word.
Die planter word op ’n graafmasjien (die Volvo EC55B is Novelquip se eerste keuse) gemonteer. Dier u sperketting bande versprei die 6 ton gewig (graafmasjien en planter) eweredig om grondverdigting te voorkom.
Die ProPlant1 kos R2,2 miljoen, wat ’n GPS-stelsel en graafmasjien insluit.
SLIM ARBEIDS BENUTTING
Dr. Jaap Steenkamp sê hy het in die begin van die 2000’s die noodsaaklikheid van verdere meganisering in die bosboubedryf besef toe hy sy doktorale navorsing oor toekomstige menslikehulp bronneigings gedoen het.
“Arbeid vir moeisame werk gaan skaars raak, en meganisasie – veral in die bosbou – is die oplossing daarvoor.”
Omdat die plantproses ergonomies en fisiek harde werk is, word gehalte soms ingeboet.
Die ontwikkeling van die ProPlant1 het 11 jaar gelede op George begin – ’n lang proses tot nou omdat alles van grondvlak af begin het. Al die rekenaarprogramme vir onder meer die toediening van kunsmis, water en onkruiddoder is self geskryf.
Die ProPlant1 is in sy finale toetsfase in Suid-Afrika en Brasilië. Dit behoort vroeg volgende jaar op die mark te wees, sê mnr. Fanie Viljoen, bestuurshoof van Novelquip.
“Ons werk saam met Suid-Afrika se voorste bosbouers en internasionaal met Fibria Celulose Brazil, die wêreld se grootste pulpprodusent, om die planter na die mark te bring.”
Volgens Steenkamp is die ontwikkeling van die saailingplanter moontlik gemaak deur die finansiële ondersteuning van die nywerheids ontwikkelingskorporasie( ID C) en die Tegnologie-innovering s agentskap( TIA ).
“Al die werk word in Novelquip se werkswinkel op George en met enkele uitgekontrakteer de vennote gedoen. Die uiteindelike monteringe n gehaltebeheer vind ook hier plaas.”
BOSBOU-‘VASTRAPPER’
Die ingenieurspan het ook ’n geharde 4 x 4- veel terrein vrag draer, die Terramech, ontwerpe n gebou wat ideaal is vir plantasie terreine, wat dikwels moeilik begaanbaar kan wees.
Met sy 450 mm breë bande, ’n grondvryhoogte van 500 mm, heeltydse viertrek, beperkte gly-ewenaars voor en agter, en ’n 95 kW-enjin kan dit op feitlik enige plek ry. Drie verskillende stuuropsies – voorwielstuur, vierwielstuur en kruipstuur – maak dit aanpasbaar by enige terrein.
Die Terramech se een hidrouliese pomp word aangewend vir hidrostatiese aandrywing, en die ander een lewer olie teen tot 250 liter per minuut vir werktuie en sekondêre funksies. Die hidrostatiese aandrywing skakel die nodigheid van ratte en ’n koppelaar uit. Die voertuig het net ’n rem en ’n versneller saam met ’n vorento eagtertoe-funksie.
Die Terramech kan tot vier plantkoppe van Novelquip en ’n vrag van 10 ton dra en ’n sleepwa trek.
Sy topspoed is 40 km/h.