HIER’S ’N PLAN MET HOË NATRIUMKONSENTRASIE IN HERGEBRUIKTE BESPROEIINGSWATER
Vernuwende Suid-Afrikaanse produk wat die natriumkonsentrasie verlaag in gehersirkuleerde water wat vir sproeibemesting gebruik word, word eersdaags bekend gestel.
Die natriumreduksie-eenheid (SRU) is deur die Optima Agrik-maatskappy, wat verskeie prosesse vir die behandeling van besproeiingswater bied, ontwikkel. Volgens mnr. Ockie van Niekerk, stigter en aandeelhouer van Optima Agrik, is die maatskappy in die laaste fase om die proses volledig markgereed te kry.
Van Niekerk sê die SRU word gebruik om die natriumkonsentrasie in besproeiingswater wat hergebruik word, te verlaag deur ioon-uitruiltegnologie. Die tegnologie is aangepas vir die spesifieke behoeftes van die toepassing en om die proses kostedoeltreffend te maak vir besproeiingstoepassings.
Volgens Van Niekerk is daar verskeie toepassings in kweekhuise, soos dié vir die behandeling van grondwater voor gebruik of die behandeling van voedingstofoplossings ná gebruik. Elke toepassing verg sy eie aanpassing.
Die proses beperk boonop die omgewingsimpak van kweekhuise. Van Niekerk sê daar is tans baie belangstelling in die SRU van die kweekhuisbedryf in Nederland en België. Wetgewing beperk die vrystelling van plantvoedingstowwe in die omgewing in die lande. Hy sê ál meer kweekhuisboere in Suid-Afrika begin die hergebruik van besproeiingswater oorweeg en hy verwag dat soortgelyke installasies in Suid-Afrika sal toeneem.
Die tegnologie is reeds in België by die Proefstation voor de Groenteteeld getoets en is ook vir ’n hele seisoen suksesvol op 9 ha by ’n tamatiekweker in Nederland gedemonstreer.
Van Niekerk verduidelik dat natrium mettertyd in hergebruikte water in die kweekhuise opbou, wat produksie benadeel. Die natrium moet daarom uit die water verwyder word. Op die oomblik raak kwekers van die nitraaten fosfaatryke water ontslae deur dit in die riool los te laat. Kwekers wat hul bedryf goed bestuur, hoef dit slegs ’n paar keer per jaar te doen, ander meer gereeld. Die SRU maak die loslating van besproeiingswater oorbodig.
Om die natrium uit die stelsel te verwyder, onttrek die SRU daagliks 8 000 l van die voedingstofmengsel aan die wortelsones in die kweekhuis. Die SRU onttrek die natrium daaruit en die gehersirkuleerde water word teen ’n laer natriumkonsentrasie na die kweekhuis teruggepomp vir hergebruik. Die natrium wat
onttrek is, word in ’n 400 l-konsentraat (teen ’n konsentrasie van 13 000 dele per miljoen) uit die kweekhuis verwyder.
Volgens Van Niekerk is dit die enigste tegnologie wat natrium volledig van nitraat en fosfaat skei. Die gevolg is ’n stabiele, lae natriumkonsentrasie in die kweekhuis, wat beteken die kweker hoef nie enige nitraat en fosfaat uit die kweekhuis los te laat nie. Dié twee ione is skadelik vir die omgewing indien dit in té hoë hoeveelhede vrygelaat word. Ná die skeiding deur die SRU word nitraat en fosfaat weer in die kweekhuis gebruik.
Die tweede voordeel is dat natrium in ’n baie gekonsentreerde oplossing verwyder word, wat kostedoeltreffender is.
Dié tegnologie vorm deel van die Fertinnowa-projek, wat finansiering van die Europese Unie kry as deel van die Horizon 2020-navorsings-en-vernuwingsprogram.
Die projek se oogmerk is om vernuwende tegnieke vir die volhoubare gebruik van water in sproeibemesting vir gewasse te bevorder en bestaan uit 23 deelnemers uit nege verskillende lande. Optima Agrik is die enigste vennoot van die projek buite die Europese Unie.
–