Aldam-veeskool vier tien jaar
Die Aldam-veeskool se wesenlike bydrae tot die lewendehawebedryf is onontbeerlik vir die veesektor. Dr. Michael Bradfield, direkteur van Breedplan Suider-Afrika, skryf oor die eerste dekade.
Toptelers in Suider-Afrika sal onthou hoe ons 15 jaar gelede onder in die kelder by Oliewenhuis in Bloemfontein eerbewyse uitgedeel het vir die Stoetteler van die Jaar, Koeigroep van die Jaar en Bul van die Jaar.
Mnr. Sean Summers, uitvoerende hoof van Pick n Pay, die platinum-hoofborg, het die eerbewyse uitgedeel. Hy het mnr. Martin Seyfferdt geterg oor hoe hy sy eie “teelballe” moet beskryf en mnr. Malcolm Baxter, hoof van Pick n Pay Butcheries, was effens bang die boere gaan hom aanrand, want die verhouding tussen die handel en boere was in daardie stadium baie swak.
Ek het gemeen die waardeketting moes nader aan mekaar beweeg. Landbouweekblad het ook, met die hulp van die joernalis Andries Gouws, as mediaborg aan boord gekom. Die algehele wenners in Landbouweekblad en Breedplan se kompetisie vir Nasionale Teler van die Jaar mag nie weer inskryf nie en ná vyf jaar is besef toekomstige wenners gaan nie met verloop van tyd verbeter nie tensy ons hulle oplei om die wetenskap agter teling toe te pas. Só het die Aldam-vleisbeesskool ontstaan om die hele stoet- en vleisbedryf deur kennis en opleiding op te hef.
EERSTE JARE
Dr. Roger Hunsley, wat in die Amerikaanse Cattleman’s Hall
of Fame ingesluit is, was vier jaar lank ’n gewilde spreker met sy “slagoslesings”. Die hele karkas is gevries en in stukke van 10 cm breed opgesny. Sparta het die karkas geborg. Breedte is belangriker as diepte in ’n dier, het Hunsley jaarliks aan ons bewys.
Die borge van destyds staan steeds bankvas agter die skool, naamlik Pick n Pay, Molatek, Zoetis, Sparta, Land Bank, Unistel, BKB, die Rooivleisprodusente-organisasie (RPO), Rudd Produkte en Taltec.
Nuwe borge wat vanjaar bygekom het, sluit in Allflex, Gallagher en die Wagyu-telersgenootskap tesame met Woodview wat die ete tydens die toekenningsgeleentheid borg.
Die skool se formaat het deur die jare min of meer dieselfde gebly met genooide sprekers in die oggend, praktiese lesings in die middae en gesellige kuieraande om elke dag af te sluit. ’n Toekenningsgeleentheid die Donderdagaand is ’n hoogtepunt. Besoeke aan plase, of Sparta se voerkraal of slagplaas, is ook op die program. Sedertdien is die skaap- en bokbedryf ook betrek en die naam is na die Aldam-veeskool verander.
KENNERS VOL LOF
Het die skool die lewendehawebedryf verander? Beslis. Slegs die heel beste internasionale en plaaslike sprekers word genooi.
“Die beste opleidingsgeleentheid in sy soort ter wêreld!” was een van die opmerkings, nogal van ’n Aussie wat ’n Order of the British Empire-eerbewys gekry het vir sy dienste in die internasionale beesbedryf.
Die hoof van die Amerikaanse departement van landbou, dr. John Pollak, het ook ander Amerikaners aangemoedig om die skool by te woon.
Lees nog terugvoering en kommentaar by www.stock mansschool.co.za.
VERANDER DENKWYSES
Aanvanklik was die temas generies en daarop toegespits om ’n beter verstandhouding in die
waardeketting te kry. Later het die klem verander om spesifieke aspekte in die bedryf te bespreek.
Sprekers, soos mnr. Ian Crook van Pick n Pay, het na verbruikersbehoeftes gekyk. Me. Estelle van Reenen van Sparta, saam met mnr. Nick Serfontein van Sernick, het ook ’n paar keer as sprekers opgetree. Suid-Afrika se leidende stoet- en kommersiële boere wat sprekers is en was, is te veel om te noem.
Van die noemenswaardige lesings is byvoorbeeld dié van mnr. Ian Locke, wat in 2012 gepraat het oor die belangrikheid van veebelading.
Prof. Mike Goddard, ’n wêreldbekende deskundige in genomika en lid van die Britse Royal Society, het gewys hoe genomika as nuwe wetenskap toegepas moet word en dat alles begin by betroubare data.
Die veebedryf is plaaslik verander nadat verskillende aspekte van voerdoeltreffendheid in diepte bespreek is. Vandag is daar nuwe Growsafe-bultoetsstasies in Namibië en by die Landbounavorsingsraad in Irene in Gauteng danksy die Aldam-veeskool se invloed.
Mnr. Lee Leachman, wat bykans 1 500 bulle per jaar toets en as een van Amerika se beste stoetboere beskou word, was al twee keer ’n spreker op die skool. Prof. Bob Weaber, ook van Amerika, het koeigrootte en funksionele doeltreffendheid toegelig. Hy het bewys ’n grootraamkoei het ’n plek in die bedryf.
Die afgelope vyf jaar was die klem op spesifieke temas, soos prestasietoetsing, genomika, voerdoeltreffendheid en samewerking in die waardeketting om net ’n paar te noem.
In 2016 was die tema vleisgehalte, veral klassifikasie teenoor gradering. Een van die RPO se nuwe strategiese planne is juis om met ’n vrywillige graderingstelsel te begin. Vanjaar se tema lê klem op vrugbaarheid vir verhoogde wins.
DANKIE
’n Merkwaardige aantal stoettelers het gehelp om hierdie skool een van die bestes ter wêreld te maak. Aan hulle, ons getroue borge en die organiseerders van die skool (veral mee. Charmaine Alberts en Larrochelle Bryden), sê ons baie dankie.
Geniet 2018 se Aldam-veeskool!