AGRIPARKE-BERG BAAR ’N MUIS
DRIE jaar en amper R1,7 miljard later is nog net vier agriparke gedeeltelik in bedryf.
Uit die aanvanklik beloofde 44 agriparke wat in 2015 aangekondig is, het die Regering nou besluit om af te skaal tot nege – een per provinsie.
En die R1,675 miljard wat tot dusver aan die nege prioriteit-agriparke bestee is, verteenwoordig nie eens die totale koste van dié nege en die 14 ander parke waaraan daar sedert 2015 gewerk is nie.
Dié syfers was nie beskikbaar by die vergadering van die Parlement se portefeuljekomitee oor landelike ontwikkeling en grondhervorming nie, waar die nuutste syfers oor die departement se besteding aan agriparke bekend gemaak is. Vier agriparke is deels in bedryf. By Ncora in die Chris Hani-distriksmunisipaliteit in die OosKaap is twee melkerye opgerig, ’n mieliemeule het in bedryf gekom, silo’s is opgerig en damme en kanale herstel. In Gauteng is daar by drie plekke – Brandvlei en Randfontein in die Wes-Rand-distriksmunisipaliteit en in Sedibeng – infrastruktuur vir tonnelboerderye en voedselverwerking opgerig. In die Witzenberg-munisipaliteit in die Kaapse Wynlanddistriksmunisipaliteit is elektrisiteitsinfrastruktuur, toegangspaaie en stormwatergeriewe aangelê en ’n abattoir gekoop. Op Springbokpan in die Ngaka Modiri Molema-distriksmunisipaliteit, Noordwes, is silo’s herstel. ’n Voedselbank, meule en pakhuis is gebou, asook ’n veeldoelige sentrum, toilette en veehanteringsgeriewe. Dié projekte het die staat tot dusver R1,113 miljard gekos. Volgens die Departement van Landelike Ontwikkeling en Grondhervorming sal nog R513 miljoen bestee moet word voor hul ten volle in bedryf kan wees.
Die vyf ander agriparke het die staat tot dusver R564,4 miljoen uit die sak gejaag. ’n Verdere R600 miljoen sal volgens die departement nodig wees om hulle te voltooi.
VER OOR BEGROTING
As die ontwikkeling van die oorblywende nege parke by die huidige begroting sou hou, sal hulle R2,788 miljard kos, teenoor die R2 miljard wat in 2015 met die aankondiging vir die 44 projekte begroot is.
Die Regering het die agriparke-inisiatief begin om infrastruktuur te vestig vir landbouverwerking en om swart boere in 44 van die land se armste distrikte te bemagtig. Die departement sê sowat 5 000 werkgeleenthede is deur die projek geskep, hoofsaaklik in die boubedryf en landbouproduksie, by 23 van die agriparke wat in verskeie stadiums van ontwikkeling is.
Die plan is om die parke teen die einde van 2020 voltooi te hê. Geld vir die parke kom uit die Departement van Landelike Ontwikkeling en Grondhervorming se begroting vir grondhervorming.
Die departement het by die vergadering ook terugvoering gegee oor van die werk wat al by ander agriparke gedoen is, maar omdat sekere dokumente oor die projekte die komitee nie betyds bereik het nie, moes die vergadering uitgestel word.
* Landbouweekblad berig meer hieroor in komende uitgawes.