‘GOUE GRAAN’ ONTRAFEL
Suid-Amerikaanse boere kan nie voorbly met die verbouing van quinoa om in die groeiende internasionale vraag te voorsien nie. ‘n Groep Suid-Afrikaanse boere het dit die afgelope paar jaar ook suksesvol begin verbou.
’n Internasionale span navorsers het nou die presiese manier vasgestel waarop dié geharde en proteïenryke gewas daarin slaag om in selfs verbrakte grond, soos weens oorbemesting of oorbesproeiing, te floreer.
Die navorsers het in die vaktydskrif Current Biology verslag gedoen oor die resultate van hul studie. Prof. Rainer Hedrich van die Universiteit van Würzburg in Duitsland was die studieleier.
Hulle het vasgestel dat sodra quinoa aan verbrakte grond blootgestel word, die soutione natrium en chloried deur die wortels, saailing en blare na spesiale selle op die blare beweeg. Daar word dit opgeberg sodat metaboliese prosesse in die plant nie ontwrig word nie. Dít is danksy spesifieke oordragproteïene dat die natrium- en chloried-ione in staat gestel word om deur verskeie selmembrane te dring sodat dit veilig opgeberg kan word. Anders as met spesies wat nie so goed teen brak grond bestand is nie, is hierdie proteïene in quinoa al gereed voordat dié soort stres begin.
Luidens ’n verslag van die Verenigde Nasies se Voedsel- en Landbou-organisasie het die produksie van quinoa die afgelope paar jaar aansienlik uitgebrei vanaf die hooglande en inter-Andiese valleie, waar verskillende kultivars al seweduisend jaar tradisioneel verbou word. Daar is egter groot markruimte vir nóg intensiewer produksie.
Die eerste verbouing was blykbaar in die omgewing van die Titicacameer op die grens tussen Peru en Bolivia. Navorsers noem dit die “goue graan” van die Andes.
Quinoa floreer in ’n wye verskeidenheid klimaatstoestande, van warm en droog tot humied. Dit weerstaan temperature van 8 ºC tot 38 ºC, en kan suksesvol met jaarlikse reënval van slegs 100-200 mm verbou word.
Hoewel die meeste quinoa ter wêreld in Peru en Bolivia verbou word, het kommersiële verbouing die afgelope tyd in lande soos Amerika, Kanada, Frankryk, Nederland, Denemarke, Italië, Indië, Kenia, Marokko en China posgevat, lui die verslag.