ONTSOUTING (NOG) NIE PLAN VIR ALLE BESPROEIINGSBEHOEFTES

Ontsouting lyk na ’n maklike manier om brak en seewater in vars water te omskep, maar prof. André Burger van die departement prosesingenieurswese aan die Universiteit Stellenbosch waarsku doeltreffende ontsouting is duur en stel groot vereistes aan die ontwerp en bestuur van ontsoutingsaanlegte.

Deesdae is die algemeenste manier om water te ontsout, ’n proses van tru-osmose deur membrane wat van poli-amiede gemaak word. ’n Goed geboude ontsoutingsaanleg sal voorsiening maak vir voorafbehandeling wat soutskaling beperk, van fyn kolloïdale materiaal ontslae raak en die groei van biologiese materiaal beperk.

As ’n ontsoutingsaanleg ontwerp word, moet ’n stelsel ingesluit word wat die membrane maklik kan skoonmaak met chemikalieë wat deur die membraanstelsel gepomp word om anorganiese soute en organiese materiaal te verwyder.

Skaal maak saak by ontsoutingsaanlegte, en hoe kleiner die aanleg, hoe duurder is die water wat per kubieke meter gelewer word. Aanlegte wat 100 miljoen tot 150 miljoen liter water per dag lewer, is kostedoeltreffender as dié wat slegs ’n paar miljoen liter per dag lewer.

André meen om ontsoute water vir besproeiing te gebruik is nie die regte oplossing vir meeste boere nie. “Jy wil nie graag met water wat R10-R30/m³ kos, besproei nie. Vir my is die regte benadering om eers die doeltreffendheid van watergebruik en besproeiing te verbeter.” As ’n boer die alternatiewe oorweeg het en oortuig is dat ontsouting die oplossing is, kan dié vrae help om die vereistes vir ontsoutingstegnologie te verstaan: Waarvoor wil jy die ontsoute water gebruik? Hoe skoon moet die water wees? Hoeveel water het jy nodig en hoe konstant moet dit verskaf word? Kan die bykomende kapitaal- en bedryfskoste geregverdig word, en sal jy steeds jou produkte winsgewend kan verkoop? Lewer die boorgat genoeg water? Is dit standhoudend? Hoe diep is die gat en hoe ver is dit van die waterverbruikspunt af? Hoe brak is die water? Hoeveel van die brak water kan as vars water herwin word en watter behandeling is vooraf nodig? Dit kan net bepaal word deur die water te laat ontleed omdat geen betroubare professionele ingenieur ’n ontsoutingsaanleg gaan bou sonder sulke inligting nie. “As ’n goeie waterontleding beskikbaar is, kan iemand wat ontsouting en waterchemie verstaan, bepaal watter behandeling vooraf gedoen moet word, hoeveel druk nodig is, hoeveel water herwin kan word, ensovoorts.” Hoeveel energie is nodig? Watter energiebron is beskikbaar en teen watter koste? Dis deesdae nie meer moeilik om sonkrag te installeer nie, maar dit kos natuurlik geld en moet reg gedoen word. Wat doen jy met die konsentraatstroom wat agterbly? Streng omgewingsvereistes geld waar die proses groot volumes konsentraat oplewer.