Die beste artikels van 2018

Nie net het Landbouweekblad se artikels lig gewerp op ’n verskeidenheid landbouvertakkings en produksietegnieke nie – ook op debatvlak het artikels wat strek van ’n ope brief aan Cyril Ramaphosa tot die aangrypende samewerkingstorie van die Bonnievale-gem

‘STUUR ONS!’

Soos dr. Johan van Zyl, hoof van Toyota Europa, wat gehoor gegee het aan pres. Cyril Ramaphosa se staatsrede-versoek om skouer aan die wiel te sit om die land se probleme te help oplos, het die megaboer Nick Serfontein homself ook vroeër vanjaar beskikbaar gestel om te help met transformasie in die landbou. In die 27 Julie-uitgawe van Landbouweekblad word Nick se ope brief aan die president gepubliseer, waarin die voorsitter van die Sernick-groep pleit dat die president kommersiële boere betrek by die transformasie van die sektor. Die groep neem 550 mense in diens en beslaan ’n geïntegreerde waardeketting wat ’n Bonsmarastoetery, ’n veevoerfabriek, ’n voerkraal, ’n abattoir, ’n ontbeningsaanleg en kleinhandelafsetpunte insluit.

Boere voel vervreem, skryf Nick, maar is gewillig om te help en kan ’n reuseverskil in die land maak. Nick skryf oor sy eerstehandse ervaring van “die hel” waardeur swart opkomende boere in Suid-Afrika moet gaan om suksesvol te wees, nadat hy self in 2015 besluit het om ’n program van stapel te stuur om opkomende boere te ondersteun.

Sedertdien is vier mega-boeredae en 64 mini-boeredae in verskillende streke van die Vrystaat vir swart boere gehou, terwyl Sernick die formele opleiding (NQF3) van 75 opkomende boere behartig het.

“Vir 24 jaar is hierdie mense, wat meestal ware, eerlike en ernstige bedoelings, drome en aspirasies het om te boer, deur die Regering versaak. Dit is hoofsaaklik weens beleid, korrupsie, ’n gebrek aan leierskap, kapasiteit en kundigheid en, ja, politieke wil,” skryf Nick sonder om doekies om te draai. “Vandag is daar meer as 200 000 ha net in die Vrystaat wat toegeken is aan sogenoemde opkomende boere by wie daar absoluut geen produksie is nie.”

Nick noem ook die transaksie wat Sernick met die regering se Jobs Fund beklink het waarvolgens R150 miljoen, asook ’n R100 miljoen-lening van die Land Bank en eie finansiering, aangewend sal word om 660 opkomende boere in die volgende drie jaar op te lei. Uit dié groep van 660, sal 50 ten volle ontwikkel word tot kommersiële status, met volle toegang tot Sernick se waardeketting, asook aandele in Sernick se groothandelafdeling.

“Kies boere op grond van hul vermoë en bekwaamheid, en bly weg van die ‘Gucci-mense’ en politieke begunstigpleit des,” Nick. “Gee eerder titelakselfs tes, op voorwaardes, aan swart boere om hulle sodoende toegang tot finansiering te gee. Vergeet van die huidige konsep van agriparke, dit is net nóg ’n skuiwergat vir korrupsie, laat Sernick eerder ’n agripark wees.” Nick se brief versprei soos ’n veldbrand nadat dit in Engels vertaal is, en die Sondagmiddag nadat die brief in koerante geplaas is, stort die Sernick-groep by Edenville in die Vrystaat se e-posbedieners in duie onder die stroom inkomende e-posse. “Ek kry trane in my oë as ek dink hoe mense my om hulp gesmeek het,” vertel Nick later. “Dit breek ’n mens se hart oor hoe desperaat mense is.” Ramaphosa se oproep kom toe wel, asook die versoek dat Nick in ’n nuwe adviespaneel dien wat die interministeriële komitee oor grondhervorming en landbou moet bystaan met raad. Nick aanvaar, want, soos hy in sy brief skryf: “Wat werklik saak maak, is die toekoms van ons land en sy mense. Daar is geen plek vir ego’s, kleinlikhede, minderwaardigheidskomplekse en vooroordele nie.”

ONS RAAK BETROKKE

Landbouweekblad het in 2018 deur verskeie geleenthede betrokke geraak by die land se boederygemeenskap.

HERLEWINGSLANDBOU BEGIN SPIERE BULT

Lae graanpryse, stygende insette en ’n reeks ondergemiddelde droë jare het boere vanjaar al meer laat kopkrap oor hoe hulle die somme gaan laat klop. Om hopelik ’n paar antwoorde te bied, het Landbouweekblad en die Riemlandstudiegroep in Maart saam met Graan SA ’n Herlewingslandboukonferensie op Reitz aangebied, wat meer as 600 boere gelok het.

Die Amerikaanse grondgesondheidspesialis Jay Fuhrer het as hoofspreker vertel hoe boere in die VSA soortgelyke uitdagings suksesvol aanpak, en hoe verhoogde grondkoolstofvlakke die sleutel is tot verbeterde grondgesondheid. Nie net kan beter grondgesondheid duur chemiese insette besnoei nie, maar dit kan ook boerderye meer veerkragtig teen ’n wisselvallige klimaat maak.

Die kern van hierdie benadering is bewaringsbewerking, die plant van diverse dekgewasse, en ultrahoëdrukbeweiding van somer en winterdekgewasse. Daar is ook geskiedenis gemaak toe ’n ultrahoëdrukbeweidingsdemonstrasie ten toon gestel is op die plaas van die voorsitter van die Riemlandstudiegroep, Danie Slabbert.

In 2019 bied Landbouweekblad die eerste keer twee herlewingslandboukonferensies aan – een in die ooste in Reitz saam met die Riemlandstudiegroep, en dan ook in die weste, saam met die Ottosdalgeenbewerkingsklub. (Blaai na bl. 54 vir meer.)

GRONDBERAAD OP BELA-BELA BRING HOOP

Met grondonteiening sonder vergoeding op almal se lippe, en algemene mismoedigheid wat vroeër vanjaar onder landbouers geheers het oor die politieke situasie in die land, het Landbouweekblad en Agri SA in September ’n historiese beraad in BelaBela in Limpopo belê.

Die doel was om van die beste voorbeelde van transformasieprojekte in die landbou en op die platteland in die algemeen bymekaar te bring, in ’n poging om die nasionale debat oor grond op ’n meer opbouende trajek te plaas. Oor twee dae het 65 sprekers konferensiegangers verras met hulle konstruktiewe bydraes tot die land, positiwiteit en ongelooflike ontginning van sluimerende potensiaal van gewone SuidAfrikaners.

Daar was stories van ’n skool wat in Bonnievale uit die niet herrys het, vervalle restitusieplase wat nou weer uitvoer, plase waar in vennootskap geboer word, en kommunale areas waar daar wêreldklasboerderye staangemaak is. Die boodskap was duidelik, SuidAfrika is geseën met besonderse mense, wat die land kan verander, as die politici net eenkant toe wil staan.

Soos Nick Serfontein, een van SuidAfrika se voorste boere en ook een van die sprekers opgemerk het: “Die BelaBelagrondberaad sal seker as een van die belangrikste keerpunte in die geskiedenis van SuidAfrika se landbou beskou word.”

Daarna is twee berade met dieselfde strekking in die OosKaap gehou, waar Landbouweekblad ook betrokke was.

HANTEERDERS WYS HUL STAAL

Veeversorgers is op AgriExpo Livestock in Landbouweekblad en AgriExpo Livestock se Grooms’ Challenge vereer in ’n poging om hulde te bring aan die werkers wat agter die skerms stilweg veeskoue moontlik maak.

Vanjaar was mnr. Basie Erasmus van die plaas Blaauwberg by Melkbosstrand die wenner. “Ek sê vir Landbouweekblad baie dankie dat hy vir ons die kans gegee het om te wys ons doen goed,” het Erasmus opgemerk by die oorhandiging van sy toekenning by die gesellige braai wat vir die versorgers gereël is. Die wenners het winterbaadjies, koopbewyse en ’n kontantbedrag van AgriExpo gewen. Lees meer op bl. 80.

NAMPO SE REDAKTEURSBRAAI

Oudergewoonte het kliënte, vriende en boere saamgekuier by die jaarlikse Landbouweekbladredakteursbraai gedurende Nampo op Bothaville. Die braai wat nou al ’n instelling by die grootste landbouskou in die Suidelike Halfrond geword het, is ’n kans vir besoekers om die stof van die skou af te skud vir ’n gesellige aand saam met die Landbouweekbladspan, vriende en kollegas. Die tydskrif beplan om sy eeufees by die geleentheid te vier, met die bekendstelling van sy eeufeesgedenkboek.