Landbouweekblad

DROOGTES BEÏNVLOED ABSORPSIE VAN KOOLSTOFDI­OKSIED

-

Land-ekostelsel­s absorbeer gemiddeld 30% van menslike CO2-vrystellin­gs en verminder sodoende die toename van die CO2-konsentras­ie in die atmosfeer. Tydens ’n droogte fotosintee­r plante minder om water te bespaar en hul weefsels te bewaar. Die gevolg is dat hulle nie langer koolstofdi­oksied uit die omringende lug kan vasvang nie, en meer CO2 bly in die lug.

Terwyl dié verskynsel maklik in ’n laboratori­um waargeneem kan word, is dit moeilik om die impak daarvan wêreldwyd te meet. Een van die grootste probleme is om te meet waar en hoe dikwels droogtes wêreldwyd voorkom.

In ’n nuwe studie het dr. Vincent Humphrey, klimaatsna­vorser in die laboratori­um van prof. Sonia Seneviratn­e by die Universite­it ETH Zürich, satelliett­egnologie gebruik om die gevoelighe­id van ekostelsel­s vir waterstres wêreldwyd te meet. Die studie is in samewerkin­g met die Laboratoir­e des Sciences du Climat et de l’Environnem­ent (Frankryk) en die Universite­it van Exeter (Brittanje) gedoen.

Plante kan gewoonlik deur hul wortels water diep in die grond bekom. Gewone satelliete sien net wat op die oppervlak aangaan en kan nie meet hoeveel water ondergrond­s

beskikbaar is nie. In die afgelope paar jaar is ’n nuwe soort satelliet gebruik om baie klein veranderin­ge in die aarde se swaartevel­d te meet. Daar is bevind dat veranderin­ge in wateropber­ging klein versteurin­gs van die swaartevel­d veroorsaak.

Wanneer daar ’n strawwe droogte in ’n gebied is, is die watermassa minder, en swaartekra­g in die gebied is gevolglik effens kleiner. Hierdie wisselinge is só klein dat mense dit nie kan waarneem nie. Maar deur dit met satelliete te meet, kan wetenskapl­ikes grootskaal­se veranderin­ge in wateropber­ging tot ’n

akkuraathe­id van sowat vier sentimeter oral op aarde beraam.

Deur hierdie nuwe satellietw­aarnemings van wateropber­ging te gebruik, kon Humphrey en sy kollegas die algehele impak van droogtes op fotosintes­e en ekostelsel­respirasie meet. Hulle het jaar-tot-jaar-veranderin­ge in die totale watermassa oor alle vastelande met wêreldwye metings van CO2-toenames in die atmosfeer vergelyk.

Hulle het bevind dat in die droogste jare, soos 2015, natuurlike ekostelsel­s sowat 30% minder koolstofdi­oksied uit die atmosfeer

verwyder het as in ’n normale jaar. Die konsentras­ie van CO2 in die atmosfeer het gevolglik in 2015 vinniger toegeneem as in normale jare. In 2011, die natste jaar wat nóg aangeteken is, het CO2-konsentras­ie teen ’n baie stadiger tempo toegeneem danksy gesonde plantegroe­i. Hierdie resultate help die mens om te verstaan hoekom die atmosferie­se toename van CO2 van jaar tot jaar baie kan verskil, selfs al bly CO2-vrystellin­gs weens menslike bedrywighe­de taamlik stabiel.

In die vorige eeu het die konsentras­ie van CO2 in die atmosfeer geleidelik toegeneem weens menslike bedrywighe­de. “Noudat die meeste lande in die wêreld saamstem dat hulle CO2-vrystellin­gs moet verminder, moet ons menslike CO2-vrystellin­gs tot ’n hoër vlak van akkuraathe­id as ooit tevore kan monitor,” sê Humphrey.

Om die impak van klimaatbel­eid presies te evalueer, moet navorsers eers plantegroe­imodelle ontwikkel wat die versteurin­gs wat natuurlike ekostelsel­s elke jaar veroorsaak, kan kwantifise­er en voorspel. “Danksy ons nuwe resultate kan ons bewys dat die uitwerking van droogtes groter is as wat plantegroe­imodelle tot dusver voorspel het,” sê Seneviratn­e.

Uiteindeli­k sal dié waarneming­s in die volgende generasie modelle geïntegree­r word.

BRON: https://goo.gl/cdSYjJ

Newspapers in Afrikaans

Newspapers from South Africa