Só raak VSA tariewe SA se katoenboere
Vrydag 1 Maart is ’n belangrike datum in die dagboeke van Suid-Afrikaanse katoenprodusente. Teen dán sal hulle weet of internasionale katoenpryse gaan daal of styg.
China se handelsurplus met Amerika beloop ’n rekordbedrag van VSA$323,3 miljard. Verhoogde invoertariewe op Amerikaanse landbou-invoer, soos sojabone en katoen, dra daartoe by dat Chinese kopers Amerika vermy. Dié land wil die groot bilaterale handelstekort met China verminder. Pres. Donald Trump wil invoertariewe van 10-25% op produkinvoer uit China ter waarde van VSA$200 miljard hef indien ’n suksesvolle ooreenkoms nie op 1 Maart gereed is nie.
Die onderhandelings kan nie net belangrike gevolge vir Amerikaanse produsente inhou nie, maar ook vir veral katoenprodusente in Suid-Afrika.
Indien die onderhandelings nie suksesvol is nie, kan China hoër tariewe begin hef op die invoer van sojabone, mielies, katoen, sorghum en varkprodukte. Amerikaanse produsente kan nadelig hierdeur geraak word.
Indien die onderhandelings suksesvol is, kan dit daartoe lei dat China groter hoeveelhede pluimveeprodukte uit Amerika invoer. Suid-Afrika voer katoenlint uit en is ’n invoerder van sojaboon-oliekoek en -olie, mielies, sorghum en varkrib. Katoenprodusente kan dus die nadeligste van alle plaaslike produsente geraak word indien die onderhandelinge tussen Amerika en China tot ’n daling in internasionale katoenpryse lei.
Internasionale katoenpryse behoort oor die volgende twee jaar ondersteuning te kry vanweë die wêreldwye tekort aan katoen. Katoenpryse is onder druk omdat China se vraag na katoen uit Amerika die vraag nadelig beïnvloed sedert die instelling van invoertariewe in Julie 2018.
Die toenemende onsekerheid oor die uitkoms van die onderhandelings tussen Amerika en China teen 1 Maart kan katoenpryse beïnvloed. Indien ’n ooreenkoms wat katoen insluit nie bereik kan word nie, sal China dié land se invoer van katoen uit Amerika wil beperk. Dit kan lei tot prysdalings ondanks ’n wêreldwye tekort aan katoen.
Ruoliepryse kan egter wêreldwyd styg, wat die prys van alternatiewe sintetiese vesel kan laat styg. Hoër ruoliepryse kan katoenpryse ondersteun, maar ’n gunstige ooreekoms tussen Amerika en China is belangriker.
Die Amerikaanse departement van landbou voorsien teen Julie 2019 ’n wêreldwye skerp afname van 7% in die eindvoorraad van katoen. Dié afname is weens ’n daling in die wêreldwye produksie van katoen, maar ook weens ’n toename in verbruik. Laer wêreldvoorrade ondersteun katoenpryse (sien TABEL 1 ).
Die internasionale prys van katoen word ook deur ruoliepry- se ondersteun. Die verwagting is dat ruoliepryse voortaan verder kan verswak en katoenpryse dienooreenkomstig ondersteun. Die rand kan ook stelselmatig verder verswak teenoor die Amerikaanse dollar. ’n Swakker rand bevoordeel uitvoerpryse en dus ook die plaaslike katoenprys.
GEVOLGTREKKING
Dit is belangrik dat mnr. Robert Lighthizer, die Amerikaanse handelsverteenwoordiger, se onderhandelings met China suksesvol is en handel in katoen bevorder. Hoër invoertariewe kan die plaaslike prys van katoen onder druk plaas.
Indien Lighthizer nie in sy doel slaag nie, kan dit wêreldwyd tot ’n daling in katoenpryse lei. Dit sal Suid-Afrikaanse katoenpryse vir uitvoer ook nadelig raak. Suid-Afrika het nie ’n bewese rekord om, soos oorsese mededingers, voldoende voorkeurhandelsooreenkomste met handelsvennote tot voordeel van groter en meer winsgewende marktoegang te kan sluit nie. Daarom vestig katoenprodusente hul hoop op Lighthizer om indirek voordeel te trek uit ’n suksesvolle ooreenkoms tussen Amerika en China.
As Lighthizer se eweknie in Suid-Afrika ’n uitstekende voorkeurhandelsooreenkoms met China vir katoenuitvoer kon sluit, was Lighthizer se sukses dalk nie so belangrik vir die plaaslike katoenbedryf nie.
Chicago se handelsbeurs (CME); Absa.
Mnr. Wessel Lemmer is ’n senior ekonoom by Absa-Agribesigheid.