Graanpryse kan wankel
Graanboere in die Wes-Kaap het vele struikelblokke om te oorbrug. Mnre. Luan van der Walt en Ruan Schutte, ekonome by Graan SA, gee ’n oorsig van graanproduksie daar.
Die produksiejaar 2018 het in die algemeen baie droog begin. Die opbrengspotensiaal wat aan die begin van die plant se lewe vasgelê word, was dus swakker.
In die Swartland en die Overberg was daar wel goeie reën, en goeie oeste is in dié streke behaal. In die Suid-Kaap (Riversdal tot Mosselbaai) het die reën egter te lank getalm, en opbrengste in dié omgewing was swakker as die gemiddelde. In die geheel was koringproduksie in 2018 gemiddeld in die hele Wes-Kaap, met goeie én swakker presteerders.
Somerreën het in dele van die Wes-Kaap geval, wat goed is vir grondvog. Dit het boere in staat stel om someronkruid te bestry. Die algemene indruk oor die komende produksiejaar is optimisties.
WISSELBOU
Boere in die Wes-Kaap pas wisselbou toe. In die Suid-Kaap word meestal koring, gars, kanola en hawer in ’n rotasiestelsel verbou, en in die Swartland roteer boere koring en kanola met weiding.
Die meeste boere wat koring plant, plant ook gars. Gars se prys is ’n afgeleide van koring se Safex-prys. Daar is dus ’n verband tussen dié gewasse se prys, en as dit goed gaan met die een, gaan dit goed met die ander.
In die Swartland is gars nog ’n nuwe gewas, en min boere daar plant dit. As graangewas presteer koring in die Swartland standvastiger en hou die minste risiko in.
Gars is ’n moeiliker gewas om te verbou weens die behoefte aan reën tydens spesifieke tye van die groeityd. Indien dit nie op die regte tye reën kry nie, kan die gars verswak en kan die boer net voergars verbou pleks
van winsgewende lewering aan byvoorbeeld bierbrouerye.
Gars se opbrengspotensiaal is effens beter as dié van koring, en in die Overberg en Suid-Kaap was gars die afgelope twee jaar beter droogtebestand as koring.
Wisselboustelsels is baie belangrik in die Suid-Kaap en Swartland om risiko’s oor verskeie gewasse heen te versprei. Dit is ook een van die belangrikste aspekte van die bewaringslandboupraktyke wat boere volg.
MARKTE
Die plaaslike koringprys word grootliks beïnvloed deur internasionale pryse en die wisselkoers. Die internasionale koringprys was onder kwaai druk die afgelope twee maande.
Tans lyk dit of die internasionale prys in die komende produksiejaar sywaarts tot effens laer gaan wees. Die plaaslike prys behoort dieselfde neiging te volg. Die wisselkoers bly maar altyd ’n bron van onsekerheid vir boere wat hul bemarking betref.
Daar is steeds ’n groot internasionale koringvoorraad. In die afgelope produksiejaar het moeilike toestande in veral Rusland en die Europese Unie (EU) geheers. Hierdie lande se produksie was laer, wat goeie ondersteuning aan hul koringpryse gebied het.
Amerikaanse produksie was steeds goed, en daar is baie voorraad beskikbaar.
Die verwagting vir 2019-’20 is dat Rusland naby aan ’n rekordoes kan kom. In die EU kan die produksie ook heelwat hoër wees as in die vorige jaar. Goeie oeste sal die wêreldprys onder druk plaas.