Suid-Carolina se hart klop warm
Charleston in Suid-Carolina is ’n legkaart vol pragtige prentjies. My eerste legkaartstukkie van die gebied was hoog bo uit die lug, met linte blou water wat oor lappe bruin, geel en groen kronkel. Hier is duidelik nie ’n tekort aan water nie, het ek verlig gedink (en uitgesien na daardie eerste stort sonder om elke druppel te tel).
Opon s busri tv an die netjiese lughawe af kon ’n mens agterkom Charlest on i s’ n stad wat duidelik baie vi rsy veterans omgee. Hier is imme rs ’n groo tv lootbasis.
Nog ie tsw aaraan daar nie ’n tekort is nie, is die Southern hospitality waarmee besoeke rsv erwelkom word. Een van die inwoners het on sv ertel die stad het blykbaa rt ien jaar agtereenvolgens die prys as die vriendelikste stad in Amerika gewen. Ons het dié legendariese vriendelikheid persoonlik ervaar .Op straat ,inee tplekke, markt een winkels. Welkom in die Lowcountry – soos die omgewing bekend staan.
Ná ’n goeie nagrus en koffie en beskuit (wat on ss aamgebring he tu it Suid-Afrika, want beskuit is een ding wat jy nié hie rs al kry nie) het ons die sjarmante stad te voet gaan verken. Omdat ons in die historiese deel gebly het, was dit maklik. Die talle kerktorings in die st adi s opvallend – daar is imme rss owat 180 kerke in Charleston en geen gebou mag hoër as die kerktoring wees nie. Geen wonder daa rw ord ook na Charlest ona s die “Holy City” verwys nie.
Een kerk wat ons besli sw o us ien, was die Emmanuel AME-ker k( African Methodist Episcopal) in Calhounstraa tw aar Dylann Roof in 2015 nege mense gedurende ’n biduur wreed doodgeskiet het.
In die sagte oggendson was dit moeilik om te glo da ts oie ts binne die beskutte, wit mure van hierdie statige gebou kon gebeur het. Die kerkdeure was gesluit, maar ek voel bevoorreg dat ekm y hand oor die buitemure kon laat gly en kon dink aan die mense wa ts o voortydig daar gester f he t. Sedertdien het die naasbestaande sv an die slagoffe rs’n toonbeeld van vergifnis geword.
GESKIEDENISLES TE PERD
Charlest oni ss inoniem met perdekarritte, enb y die Old Sout hCa rriage Company het on ss aam met Elliot en sy Belgiese trekperd, Ben, de urv an die historiese dele gery .Op so ’n rit hoo r’ n mens allerlei interessante feit eoo r Charleston:
■ Sowa t30 % van die st adi s opk unsmatige grondopvulling aangelê.
■ Daa rw as oor die eeue heen vy fg root brande in Charleston, waarvan “The Great Fire of 1861” die ergste was. In 188 6w as daar ook ’ ng root aardbewing.
■ Streng bewaringsmaatreëls geld in Charleston, dus moet die buitenst efa sade van ’n ou gebou altyd behou ebl y. Die eertydse historiese militêre behuising is byvoorbeeld nou laekostebehuising, dikwels met ’n wagl ysv an twee jaar .Di t mag nooit afgebreek word nie.
■ Die ligbou kleur bekend as haint blue is tradisioneel gebruik om stoepe se plafonne te verf. Dit kom v anh ul Afrika-slawekultuur, wat geglo het die kle urs al spoke of geeste weghou.
■ By huisnommers dui die halfmer k( soos 211½) onder mee r’ no u ,lo sstaande kombuis aan wat nou in ’n woonplek omskep is.
’ n Ek sentriekheid van die st adi s die privacy door b ys ommige van die ouer huise. Dis die
deur wat jou privaatheid gee op jou stoep – die voordeur wy sd u snies traa tt oe nie.
■ Die sogenoemde Spaanse mos wat in Charleston en die res v anS uid-Carolina soos lang baarde van die bome af drup, is inderwaarheid lugplante. Dis dus nie Spaans nie en ook nie mos nie, maar almal verwys daarna as Spaanse mos.
■ Die Lowcountry het sy eie kenmerkende reuk. Dis ’n mengelmoes geur afkomstig van seebries, laagwater, pluff mud (sagte, slikkerige modder wat in die moerasgebiede daar voorkom), spartinagras, migrerende eende se mis en skaaldiere wat besig is om t eon tbind.
■ Teru gb y pluff mud :Di tw ord bestempel as een van die wonders van die Lowcountry .Di t slu kjo u stewels speel-speel in, en selfs bufferplakkers het dit al vereer met beskrywings soos “Plu ffm ud: The goo that holds the earth together”.
■ Die enigst e ak tiewe teeplantasie in Noord-Amerika is in die Charleston-omgewing geleë. Suid-Carolina se sweet tea,’n koue ystee saam met baie y s en suurlemoenskyfies, is heerlik verfrissend.
■ Oor “Snobs” en “Sobs”: Broadway loop tussen twee welgestelde buurt ede ur. Die mense noord van Broadway staan bekend as die “Snobs”: Slightly North of Broadway. Suid van Broadway bly nog ryker mense, bekend as die “Sobs”: South of Broadway.
■ Die akteur Bill Murray is ’n inwoner van Charleston. By Queen Street Grocery is ’n crêpe selfs na hom genoem omdat hy dit so gereeld bestel. Die Murray met s yvu lsel van onder meer groenappel, kalkoen en slaaiblare is inderdaad heerlik.
’N BIER VIR ELKE SMAAK
Ons het nie ’n gids nodig gehad om van die ander interessante feite oor Charleston eer- stehands t eer vaar nie. By Craftsmen Kitchen & Tap House, nie ver van waar ons gebly het nie, is byvoorbeeld altesaam 400 biere op hul “bierlys’’, waarvan 55 tapvatbiere is. Daar is ook talle bierbrouerye in die omgewing. Met beskrywende name soos Sungazer, Gingerly Squeez eM y Lemons en Circuit Breaker is daar ’n bier vir elke eksotiese smaak.
A sbe wy sda t Charleston ook ’n sin vir humor het en met s yv riendelikheid kan spot: Een van die biere (jy koop dit in ’n mooi liggroen blikkie) se naam is Overly Friendly. Ook ne tv ir die rekord: Ons kon ongelukkig nie ál 400 biere proe nie . . .
Nog iets wat ons in Charleston opgeval het, is hoe skoon dit is, want , ja, h ulle was soggens die strat eme t emmers water. Oral waar ons rondbeweeg het ,he t dit gely kofdit deel van die kultuu r is om die s trat ene tjies t eho u en nie rommel t es trooi nie.
OOR MARKTE EN KERKHOWE
Charleston se historiese stadsmark uit die 1790’s is ’n gewilde toeriste-attraksie waar jy enigiets v an j uweliersware tot kunswerke, leerprodukte en pakkies grits (hul weergawe van grofgemaalde mieliemeel) kan koop. (Shrimp and grits is nóg ’n gesogte gereg wat ’n mens in Suid-Carolina móét eet.)
Vrou esi t oral rond en vleg mandjies wat deel van die kultuur is. Bulrush (donker gras) en sweetgrass (ligte gras) word daarvoor ingespan, en die vleg is ’n vaardigheid wat kleintyd al aangeleer word. Die meeste volwasse vrou eme tw ie ons gepraat het, was sowat tien jaar oud t oeh ulle daarmee begin het.
Gedink kerkhow e is ne t somber, grieselrige (en deesdae ook gevaarlike) plekke? Nie in Charleston nie. Die Unitarian-kerk het die lieflikste kerkhof op s yt errein. Die tuin om die ou graft ehe t so ’n deurmekaar Engelse tuingevoel, en oral swiep tjirpende voëls deur die lug. Dis asof lewe en dood besluit het om as’ tw are hier hande te vat . Die l ugplante dra ook b yt ot die tuin se sjarme. Selfs die kerkhowe hier voel vriendelik!
Ons laaste paar dae in die Lowcountry was op Edisto-eiland, sowat ’n uu rser yv an Charleston af. Een van die gaw e in woners (by die drankwinkel nogal!) het ons vertel van Botany Bay daar naby, wat soos ’n post-apokaliptiese begraafplaas van bome lyk.
Die dag toe ons daar was, het dit gereën, maar dit het juis tot die atmosfeer bygedra. Ons kon ’n hele paar interessant e fo to’s neem. Dis ’n kusbewaringsgebied en enig ins y soort. National Geographic het al daaroor geskryf.
En om v iro ulaas aan die hartlikheid van die inwoners herinner te word, het die vriendelike man van die boekwinkel op Edisto sommer daarop aangedring om vir ons sy persoonlike eksemplaar van ’n boek, wat hy nie op sy rakke gehad het nie, te leen. Ons was verstom. Ons sal dit klaar lees en vir hom terugpos – en hopelik eendag weer daar gaan kuier.
Want j yv erloor ’n stukkie van jouself op elke reis – en Suid-Carolina hou ’ns tukkie v anm y hart.