VOEDSELVEILIGHEID BEGIN OP DIE PLAAS
KLEINHANDELAARS stel ál meer hul eie reëls oor voedselveiligheid op en verwag dat voedselverwerkers dit bo en behalwe wetgewing moet nakom.
Dit raak boere ook, want voedselveiligheid begin op die plaas, sê mnr. Jompie Burger, besturende direkteur van die Suiwelstandaarde-agentskap.
Hy het op die jaarkongres van die Melkprodusente-organisasie (MPO) se Noord- en Vrystaatstreek in Parys gesê boere moet besef voedselveiligheid word wêreldwyd, asook in Suid-Afrika, ál meer voorkomend benader.
Boere moet ’n voedselveiligheidsplan hê, meet dat dit nagekom word en inligting byhou.
Burger het melkboere aangemoedig om ’n kultuur van voldoening aan voedselveiligheidsvereistes te kweek, pleks van die vereistes weens druk vanaf kleinhandelaars of uit vrees vir regstappe na te kom.
So ’n kultuur is daarop gemik om onder meer verbruikers se behoeftes in ag te neem, ’n onderneming se risiko’s te verlaag en handel te bevorder.
Dit verg egter langtermynbesluite, ook oor belangrike kwessies soos omgewingsbewaring en dieresorg.
KRISIS NIE SKIELIK
Burger het gesê boere moenie hulself bluf deur te dink ’n voedselveiligheidskrisis ontstaan “skielik” nie. Dit het gewoonlik ’n lang aanloop.
“Melkboere kan nie op die plaas nalatig met higiëne wees nie. Wat op die plaas gebeur, het ’n invloed op die uiteindelike produk, selfs al word die produk met hitte behandel.
“Ons is geneig om te dink pasteurisering sal alle probleme oplos, maar omgewingsbakterieë vanaf die plaas, wat listeria insluit, vind wel hul pad vanaf die melkproduksie-omgewing na verwerkingsaanlegte.
“Dit is baie moeilik om uit aanlegte te kry, wat kan lei tot die pasteurisasiebesmetting van melk en melkprodukte.
“Hoë bakterieladings, asook hoë somatiese seltellings in onverwerkte melk, het ook ’n regstreekse uitwerking op verwerkers se melkopbrengste en die raklewe van finale produkte.”
Burger sê die hele suiwelwaardeketting het ook ’n verantwoordelikheid teenoor voedselveiligheid. “Dit gaan oor ’n sin van morele korrektheid binne die melkproduktegemeenskap. Dit gaan dus nie daaroor om te probeer doen wat die wet sê sodat ons uit die moeilikheid bly nie, maar om te doen wat vir ons belangrik is, sodat ons ’n verskil kan maak en die suiwelwaardeketting se integriteit kan beskerm.”
Hy het boere aangemoedig om betroubare inset- en diensverskaffers te kies.
“Ken jou diensverskaffer. Moenie sommer net die goedkoopste een kies nie, maar eerder mense wat die wetenskap na jou toe bring en waarde tot jou onderneming toevoeg.”
DRA SELF BY
Burger het gesê die bedryf het ’n geregverdigde verwagting dat die staat hulpbronne en bevoegde personeel moet hê, vinnig op veranderinge moet kan reageer en doeltreffend moet reguleer sonder om te oorreguleer.
Ongelukkig versuim die staat ál meer sy plig en plaas dan meer finansiële laste op die bedryf. Burger het egter gevra dat mense ’n kopskuif daaroor maak.
“Moenie op die staat wag nie, ongeag waar jy in die waardeketting is.
“Maak seker jy lewer ’n bydrae om die bedryf te beskerm.”
Private veeartse speel volgens hom ’n al hoe belangriker rol en is die boer se skakel met die staatsveearts, veral omdat die staatsveeartsenykundige diens in sekere provinsies verkrummel.