ONDERGRONDSE WATERBRONNE BEDREIG
Daar is ’n beperkte hoeveelheid grondwater en die meeste mense is onder die indruk dit gaan nie opdroog nie.
Volgens me. Riona Kruger, geohidroloog van SRK Consulting, is sy nes ander bedryfskenners uiters bekommerd oor die uitwerking van klimaatsverandering op ondergrondse waterbronne.
Kruger sê dit duur langer vir ondergrondse water om op klimaatsverandering te reageer. Van die bepalende faktore is die diepte van die water en reënvalpatrone. “Aardverwarming veroorsaak klimaatsuiterstes, en soos ons ook in Suid-Afrika ervaar, is daar groot droogtes en toenemend wisselvallige reënval. Wanneer dit reën, is dit ook dikwels hewige stormreën. Dié water loop dan in riviere en in die see af pleks dat dit stadig in die grond insak,” sê Kruger.
Volgens Kruger kan dit as ’t ware as ’n tikkende tydbom beskou word omdat ondergrondse water onsigbaar is. Twee miljard mense maak na beraming wêreldwyd op ondergrondse water staat op oorlewing, maar toenemende droogtes en wisselvallige reënval is besig om dié bron en miljoene menselewens ernstig te bedreig.
“Weens al die water wat net afloop, is die uitwerking op vlakker akwifere uiteraard meer onmiddellik,” sê Kruger. “Soos sake nou staan, sal dit tot 100 jaar, indien nie langer nie, duur vir dieper akwifere om genoegsame aanvulling te kry.”
Van die grootste akwifere in Suid-Afrika word in dolomitiese gesteentes in die noorde van die land gevind en in gebreekte en genate kwartsiete wat meer in die suide voorkom.
Kruger sê geohidroloë is bekommerd dat so baie boorgate gesink word sonder dat die impak van onttrekking behoorlik gemonitor en beheer word. “Hoe minder oppervlakwater val, hoe meer boorgate word gesink. Hoe meer grondwater ons onttrek, hoe minder is daar om te gebruik.”
Hoewel daar wateronttrekkinglisensies, boorgatregistrasies en algemene magtiging vir die gebruik van grondwater bekom moet word, word die wetlike proses nie gevolg nie. “Baie mense is bloot ook nie bewus van hierdie prosesse nie.”
As boorgate gesink word, moet ’n wetenskaplike benadering gevolg word. “Kry ’n kenner om te help en indien daar voldoende water gevind word, toets die boorgat wetenskaplik vir veilige lewering. Toets ook gereeld die watervlak.”
* ’n Verkorte weergawe van ’n aflewering van “Die kwik styg”, ’n programreeks oor klimaatsverandering wat deur die Wes-Kaapse departement van landbou ondersteun en weekliks op RSG uitgesaai word.