MetBonsmarasis kraal werk’ n plesier
Wanneer ál die eienskappe ondersoek word wat winsgewendheid in vleis bees produksie kan verbeter, kom vrugbaarheid, aanpasbaarheid en groeivermoë altyd ter sprake. Temperament is egter die één eienskap wat ’n groot invloed op winsgewendheid het.
Temperament word dikwels oor die hoof gesien wanneer eienskappe met finansiële voordele bekyk word. Indien dit egter van naderby bekyk word, is dit duidelik dat diere met ’n swak temperament ’n rimpeleffek kan veroorsaak wat diere se funksionele doeltreffendheid nadelig kan raak.
TYD IS GELD
Diere met ’n swak temperament is moeilik hanteerbaar. Dus is dit gewaarborg dat baie meer tyd nodig sal wees om dié diere uit die veld te kry. Dit duur ook veel langer om met hierdie diere in die kraal te werk.
HANTERINGSGERIEWE
Diere met ’n swak temperament veroorsaak dat meer kapitaal uitgegee moet word om sterk hanteringsgeriewe op te rig. Dit veroorsaak meer instandhoudingskoste op lang termyn.
Met diere waarvan die temperament só swak is dat hulle eerder deur die drade hardloop as kraal toe gaan wanneer hulle in die veld bymekaar gemaak word, help dit nie jy het die beste hanteringsgeriewe nie. Hulle gaan dalk nooit binne daardie kraal kom sodat jy doeltreffend met hulle kan werk nie.
GROEITOENAME EN VLEISGEHALTE
Prof. Temple Grandin, ’n Amerikaanse professor in veekunde wat toegespits is op vleisbeesgedrag en -hantering, se studies het bewys daar is ’n nadelige invloed op groeitoename en vleisgehalte wanneer diere ’n swakker temperament het.
In een van haar studies is bevind dat diere van Bos taurusen Bos indicus-rasse wat tydens hantering opgewerk geraak het, swakker gegroei het. Diere wat tydens hantering kalm was, se gewigstoename was 10-14% beter in die proef.
Die diere met ’n swakker temperament in die toets se vleis het ook meer plekke met skade gehad. Die vleisgehalte was swakker as die res van die diere in die toets. Dit bewys dus wetenskaplik diere met ’n swak temperament lei tot ’n verlaagde wins en is nadelig vir funksionele doeltreffendheid.
ARBEID
Indien diere ’n swak temperament het, is hantering ’n probleem. Beserings aan diens is in enige bedryf iets wat ’n werkgewer baie geld uit die sak kan jaag. Boonop wil geen boer sy werkers blootstel aan ’n gevaarlike werksomgewing in die kraal nie.
As ’n dier ’n swak temperament het, is daar altyd ’n gevaar van beserings of selfs ’n noodlottige ongeluk wanneer met daardie dier in die kraal gewerk word. Hy of sy kan bedreig voel en probeer om uit die situasie te kom deur oor of deur die kraal te spring, óf die dier kan probeer om homof haarself te verdedig deur die mense in die kraal te bestorm. As ’n dier van 500 kg of meer iemand stamp wat slegs een vyfde van die dier se gewig weeg, kan die gevolge noodlottig wees.
Daarom is diere met ’n rustige temperament en waarmee maklik in ’n kraal gewerk kan word, noodsaaklik.
BONSMARA EN TEMPERAMENT
Een van die sterkste bene waarop die Bonsmara-stelsel rus, is die verpligte keuring wat elke Bonsmara-stoetdier minstens een keer in sy of haar lewe moet deurgaan. Enige dier wat ’n swak temperament of wilde gedrag toon, word dadelik deur die keurders uitgehaal. Dit is al die praktyk vir meer as 55 jaar van keurings. Gevolglik is die Bonsmara vandag bekend as ’n ras met ’n rustige temperament wat maklik in die veld en in krale gehanteer word.
Voerkrale koop Bonsmaradiere maklik aan, want die hantering van duisende diere maak dit soveel makliker as die diere rustig in strestoestande is. Deur die seleksie vir temperament is dit maklik om met die Bonsmara te boer en is kraalwerk ’n plesier.
Mnr. Louis Steyl is die rasadviseur vir Bonsmara SA. co.za,