Risikobestuur vir die nuwe seisoen

Dit is belangrik om die kaf van die koring te skei as jy oor verskansing moet besluit. Oorweeg eers dié uiters belangrike faktore voor jy oorhaastig besluit.

Die afgelope klompie seisoene het die graanmark ongelooflik wisselvallige tye beleef waartydens die graanpryse wipplank gery het en groot prysbewegings aan die orde van die dag was. Die wisselvalligheid in die markprys het uiteraard ’n groot impak op die winsmarges van produsente en verskansing het ’n uiters belangrike rol in die winsgewendheid van graanprodusente begin speel.

Graanpryse word deur verskeie faktore beinvloed, party op mikro- en ander op makrovlak. Graanmakelaars het die verantwoordelikheid om kliënte na die beste van hul vermoë in te lig oor die impak van die gebeure wat op albei dié vlakke ’n invloed het om die kliënt te help om ingeligte besluite te kan neem na gelang van die beskikbare inligting.

Die eerste stap in graanverskansing is natuurlik ’n behoorlike behoeftebepaling. Dit is ’n broodnodige stap om vas te stel of dit winsgewend gaan wees om teen die huidige pryse te plant en ook wát om te plant. Dit is redelik sinloos om iets te verskans as die gelykspeelwaarde vir die kommoditeit nie bekend is nie.

RAAIWERK UITGESKAKEL

Verskansingstrategieë moet deurlopend aangepas word om in te pas by die gebeure van die seisoen. BVG Commodities het ’n aanlyn sagtewarepakket ontwikkel wat die proses vergemaklik deur voorsiening te maak vir die bepaling van die gelykspeelpunt van elke gewas. Dit gee ook die kliënt die kans om sy verskansingsplan risikovry te toets.

Die pakket maak ook voorsiening vir vooruitkontrakte, met premies en vervoerdifferensiale. Dit haal baie van die raaiwerk uit oor die impak van ’n voorgestelde verskansingstrategie op die kliënt se risikoprofiel en die boer se winsgewendheid.

Namate die seisoen vorder, kan die kliënt ook die opbrengswaardes aanpas om tred te hou met die impak van die weer op sy oes. Die sagteware maak ook besluitneming deursigtig indien daar verskeie besluitnemers is wat die strategie moet aanvaar.

INVLOED VAN DIE WISSELKOERS

Makelaarfirmas is verantwoordelik om hul handelaars en kliënte toe te rus met die beste besluitnemingsondersteuningstelsels en toepaslike inligting. Die grootste makro-aanspoorder van graanpryse is beslis die impak van die klimaat op die grootte van die Suid-Afrikaanse oes. Dit beïnvloed die aanbod-en-aanvraagverhouding, een van die groot prysaanspoorders.

Die naasgrootste aanspoorder van graanpryse op die JSE is natuurlik die wisselkoers. Een van die redes hoekom die wisselkoers die graanpryse beïnvloed, is die invloed op die invoer- en uitvoerprys van graan.

Indien die rand verswak, word dit duurder om graan in te voer en dus styg die prys van graan. Internasionale graanpryse, veral die Chicago Mercentile Exchange (CME), word gebruik as maatstaf vir die verhandeling van graan. Dit beteken dat iets wat op ’n ander vasteland gebeur, die plaaslike pryse erg kan beïnvloed.

’n Voorbeeld daarvan is wanneer Amerika ’n groot oes het en baie graan op die uitvoermark moet stort, wat dan die internasionale graanpryse nadelig beïnvloed.

Dié faktore dwing produsente en verbruikers om deurlopend hul vinger op die pols te hou van wêreldgebeure, want dinge kan vinnig verander en ’n groot impak op die verskansingstrategie hê.

LEES, LEES EN LEES

Ons is vandag bevoorreg om die wêreld binne bereik te hê met die internet wat ons intyds inligting van reg oor die wêreld bied, maar dit kan ook soms oorweldigend raak met die ooraanbod van inligting en data.

Alle inligting is ook nie noodwendig betroubaar of bruikbaar nie. Die aanhoudende soeke na inligting kan baie ure uit ’n mens se dag in beslag neem. Dit is dus sinvol om ’n goeie verhouding met jou makelaar te hê en waardevolle inligting van jou makelaar te ontvang op grond waarvan julle saam besluite kan neem.

STEUNSTELSELS VIR BESLUITNEMING

Stelsels word deesdae ál meer ontwikkel om inligting wetenskaplik te verifieer en menings of inkonsekwente inligting te probeer uitskakel. Inligting spoor prysbeweging aan en korttermynwisselvalligheid van die prys word baie aangedryf deur die onsekerheid oor die inligting wat beskikbaar is.

Menings oor sake wat die prys kan beïnvloed, moet natuurlik ook gelees word in die konteks van die skrywer se finansiële betrokkenheid by die mark, want hulle sal selde iets kwytraak wat nie met hul mark

posisie strook nie.

Gedurende kritieke tye in die groeityd word gereeld stories vertel van die toestand van graan in Suid-Afrika, maar die omvang daarvan word soms heeltemal uit verband geruk en die implikasie daarvan is natuurlik onnodige wisselvalligheid in die prys.

BVG het besluit om eerder ’n meer gematigde en wetenskaplike benadering te volg deur weerstasies op strategiese plekke in die somergraangebied op te rig om die weersituasie intyds te kan monitor.

Om die weer te monitor en verslag te lewer is maar net een deel van die diens, maar nie die einddoel nie. Weerinligting kan sekerlik op baie plekke gekry word; wat uiteindelik daarmee gedoen word, kan vinnig die weerdata in uiters waardevolle inligting omskep.

Suid-Afrika het ’n baie wye planttyd vir somergewasse as gevolg van die wisselende klimaat tussen die ooste en die weste van die somergraangebied. Dit het verskeie gevolge vir die risikotydperke vir graan gedurende die seisoen: Wat ’n krisistydperk vir die ooste is, is glad nie ’n krisis vir die weste nie, en dit kan vinnig wanindrukke op die mark wek.

Gelukkig leef ons in ’n tyd waar daar voldoende stelsels en inligting beskikbaar is om elke distrik se graanontwikkelingsfases te kan naboots en ook die opbrengsrisiko na te boots.

Die resultate kan dan vinnig aan die mark bekend gemaak word en dit haal gou die angel uit baie stories deur dit bloot behoorlik in konteks te plaas.

MARGEBESTUUR

Verskansingstrategieë moet deurlopend hersien word om aan te pas by die veranderende omstandighede deur die seisoen. Die een deel van verskansing wat ’n groot invloed het op die strukture of strategieë wat gebruik word, is natuurlik die marges.

Vir diegene wat nie vertroud is met verhandeling nie: Marges is die geld wat benodig word om ’n daadwerklike posisie op die JSE in te neem. Die koste daarvan wissel deur die seisoen.

Ná elke dag se verhandeling word die wins of verlies van die dag by die marge getel en die kliënt moet verseker dat die totale marge binne 24 uur aangevul word indien daar verliese is. Dit is die handelaar se verantwoordelikheid om die marge-implikasies van die gekose verskansingstrategie aan die kliënt te verduidelik sodat genoeg vir die seisoen begroot kan word.

Sekere strukture of strategieë kan baie groot kontantvloeiimplikasies hê, wat, indien dit nie verantwoordelik bestuur word nie, tot groot verliese kan lei. Die hoofdoel van verskansing bly steeds nie een van spekulasie nie, maar ’n goed beplande besluit om die prys van die fisieke graan wat ná oestyd verkoop moet word, te verseker op die mees kostedoeltreffende manier wat strook met die kliënt se behoeftes en begroting.

BVG se aanlyn stelsel asook die selfoontoepassing hou kliënte intyds op hoogte van hul posisies om te verseker dat hulle vinnig en intyds besluite kan maak.

INGELIGTE BESLUITNEMING

Verskansing het ’n integrale deel geword van die graanbedryf in Suid-Afrika en ná meer as 20 jaar se verhandeling het die bedryf nou ’n vlak van volwassenheid bereik waarin die JSE nie meer gesien word as ’n vreemde en onbekende wêreld nie, en kliënte ál gemakliker raak om middele te gebruik wat geskep is om hulle te help.

Boere is ook deesdae goed ingelig oor afgeleide instrumente en die gebruik daarvan, en dit is ’n gesonde teken van ’n volwasse mark.

Dit bly altyd van die uiterste belang om die beskikbare finansiële instrumente slegs te gebruik ná konsultasie met en in oorlegpleging met ’n geregistreerde handelaar.

Mnr. Hans Smit is ’n risiko-ontleder by BVG Commodities. Besoek

vir nog inligting.