KLEINHANDEL SPEEL GROOT ROL IN KATOEN SE OORLEWING
DIE belangrikheid van ’n geïntegreerde waardeketting en veral die verbintenis van die kleinhandel is op die land se eerste katoen-indaba benadruk as deel van die katoenbedryf se suksesverhaal.
Joseph Kempen, uitvoerende hoof van Loskop Cotton, het op die indaba op Boksburg, bygewoon deur verteenwoordigers van die hele waardeketting, gesê die verbintenis van die Mr Price-groep, die eerste van die kleinhandelaars wat dié stap gedoen het, het vir boere prysstabiliteit gebring.
Toe die groep hom tot die koop van produkte van plaaslike katoen verbind het, “was dit asof die son vir finansiële instellings opgekom het”.
Danksy die naspeurbaarheidstelsel wat in werking gestel is, volgens Kempen een van die bestes ter wêreld, het banke nou boonop ’n deursigtige stelsel, wat hulle gerus laat voel.
ONTWIKKELING
Me. Natasja Ambrosio, hoof van volhoubare waardeketting by die Mr Price-groep, het die groep se verbintenis tot plaaslike katoen herbevestig met ’n aankondiging dat hy ’n verdere R30 miljoen vir die ontwikkeling van kleinkatoenboere bewillig.
“Ek weet nie van veel ander kleinhandelaars ter wêreld wat só iets doen nie,” het sy gesê.
“Dit is uiters riskant om dié finansiering te bied. Ek droom daarvan om méér produkte te
sien wat van Suid-Afrikaanse katoen gemaak is.”
Sy het benadruk hoe belangrik vennootskappe in die waardeketting was vir die sukses tot dusver, met groei van sowat 800% in ’n tyd dat die ekonomie in ’n volkome ander rigting beweeg het.
STIGTING VAN SASTAC
Mnr. Leonard Venter, voorsitter van Katoen SA, het vertel hoe die organisasie mnr. Heinrich Schultz, besturende direkteur van OrganiMark, in 2012 genader het om ’n sakeplan vir die bou van ’n oliepers op te stel, in die hoop dat dit die bedryf sou help red.
Schultz het voorgestel dat die bedryf by die regering se plan vir “clusters” betrokke raak en me. Elaine Smith van die destydse departement van handel en nywerheid het dadelik die potensiaal besef toe hulle haar gaan sien het.
Die South African Cotton and Apparel Cluster (Sastac) is sowat ’n jaar later gestig.
In dié tyd was die tekstielbedryf volgens mnr. Enrique Crouse, uitvoerende hoof van die katoespinmeule Prilla 2000, “’n gemors, soos die Zuma-era. Ons het die skuld op almal moontlik gepak. Sastac het dit verander. Wanneer eensgesinde mense bymekaarkom, vind verandering plaas.”
Me. Mairi Watson, verkrygingsdirekteur by die Mr Price-groep, het gesê die visie om die plaaslike bedryf te laat groei, is goed binne die groep ontvang en het groot opgewondenheid geskep.
Die visie sluit aan by internasionale neigings in die klerebedryf vir onder meer lokalisering en naspeurbaarheid, met laasgenoemde wat as “die heilige graal” beskou word.
Watson het gesê om die visie ’n werklikheid te maak, was egter nie altyd maklik nie.
Volgens Schultz het die bedryf nou aan die regering voorgestel dat die ad valorem-tarief op ingevoerde katoengebaseerde produkte vervang word met ’n gewigsgebaseerde heffing vir die ontwikkeling van die bedryf.
Hy het gesê daar is bereken as die helfte van die gebreide klere, handdoeke, langbroeke en onderklere plaaslik vervaardig kan word, kan dit 75 000 werkgeleenthede skep en R10 miljard per jaar in die ekonomie instoot.
VERBINTENIS
Mnr. Ebrahim Patel, minister van handel, nywerheid en mededinging, was op die Brics-beraad tydens die indaba, maar het in ’n spesiale videoboodskap die regering se verbintenis tot die bedryf se onlangs aangekondigde meesterplan bevestig. Dit behels onder meer ’n gepaste tarief- en rabatprogram en die stuit van onwettige invoer.
Die regering wil nuwe markte buite die Suid-Afrikaanse grense vir katoenprodukte oopmaak en die Afrika-vryhandelsooreenkoms (AfCFTA) bied geleenthede daarvoor.
Patel het gesê elkeen in die waardeketting het ’n rol om te speel: “Dit is soos ’n bring en braai, elkeen moet iets bring.”
‘Ek weet nie van veel ander kleinhandelaars ter wêreld wat só iets doen nie.’