Kriptosporidiose: SA wag steeds op medisyne

‘Indien ’n week oue kalf of lam kriptosporidiose opdoen, is sy kanse op oorlewing feitlik nul.’

KRIPTOSPORIDIOSE sal nie weggaan tensy boere dieselfde biosekerheidsmaatreëls begin toepas as wat in die kommersiële hoender- en varkbedryf geld nie.

Só sê dr. Liezl Wasserman, veearts van Clocolan en ’n kenner op die gebied van dié protosoötiese toestand. Sy was een van die eerste veeartse wat die uitbreking in 2013 waargeneem het en volg sedertdien die organisme se spoor van verwoesting onder lammers en kalwers.

Die enigste effektiewe middel teen die protosoë wat die siekte veroorsaak, Halucor, is nog nie vir gebruik in Suid-Afrika geregistreer nie, en dit is ook nie duidelik wanneer die registrasie wel sal gebeur nie.

“Kriptosporidium se weerloosste slagoffers is dié met ’n immuunstelsel wat onder druk verkeer. Indien ’n week oue kalf of lam kriptosporidiose opdoen, is sy kanse op oorlewing feitlik nul,” sê sy.

WEERSTANDIGHEID

Wasserman sê die voorkoms van kriptosporidiose loop nou saam met die Escherichia coli-bakterie en antibiotika word dus soms gebruik. “Ongelukkig kom weerstandigheid teen ons beskikbare antibiotikas al hoe meer voor.”

In drie antibiogram-verslae wat van drie verskillende plase kom en wat Wasserman aan Landbouweekblad beskikbaar gestel het, kan gesien word dat die E.coli-bakterie reeds weerstandigheid teen die meeste beskikbare antibiotikas opgebou het. “Die middels waarmee ons diere kan help, word dus al hoe meer beperk,” sê Wasserman.

Een van die min oplossings is om te verseker dat biosekerheid op plase so streng moontlik is. “Kriptosporidium oorleef temperature van so laag as -10 °C en tot so hoog as 60 °C. Ons kan dus nie op die weer staatmaak om die organisme te vernietig nie.”

MAATREËLS

’n Oplossing van formalien of waterstofperoksied kan gebruik word om vloere en die omgewing waarbinne diere beweeg en aangehou word, te steriliseer, maar dit is nie ’n volhoubare proses nie. Voertuigbande en skoensole moet ook gereeld ontsmet word om verspreiding teë te werk. Biologiese produkte, soos die Japannese Effective Microorganisms wat plaaslik deur EMRO Suid-Afrika versprei word, plaas voordelige mikrobes in die dier se spysverteringstelsel. Dit kan ook verdun en in die omgewing gespuit word om te keer dat nadelige mikrobes vatplek kry.

Intussen is daar steeds nie ’n spesifieke middel wat plaaslik geregistreer is vir die behandeling van kriptosporidiose nie.

“Dit is ’n moeilike organisme om te bestry. Slegs een produk, Halucor, is doeltreffend teen die protosoë. MSD, die vervaardiger van Halucor, wag egter steeds op registrasie van die produk voor dit plaaslik bemark mag word.

“Boere bly tot tyd en wyl dus afhanklik van streng bewegingsbeheer, biosekerheid, dosering en bespuiting met voordelige mikro-organismes en die versterking van die teelooie en -koeie se immuunstelsel om hul lammers en kalwers die beste kans op oorlewing te gee,” sê Wasserman.