Suiwelskok: Melkboere kry R10/liter minder as winkels
AFGRI Landboudienste, die Kagiso Trust en Aartappels Suid-Afrika gaan kragtens ’n nuwe ooreenkoms opkomende boere op ’n holistiese manier help om kommersiële boere te word.
Hoewel die drie organisasies se vennootskap aanvanklik op steun en finansiering aan aartappelboere gerig sal wees, is die plan om dit later na ander bedrywe uit te brei.
Me. Mankodi Moitse, uitvoerende hoof van die Kagiso Trust, sê sonder beter ondersteuning aan opkomende boere kan grondhervorming nie slaag nie. “Sonder gestruktureerde ondersteuning en geskikte finansiering is nuwe-eraboere wat die kommersiële landbou betree, gedoem om te misluk omdat ’n kommersiële boerdery ’n kapitaalintensiewe onderneming is wat spesifieke kennis en ondersteuning vereis.”
Die Kagiso Trust het in die 30 jaar van sy bestaan al R2 miljard in ontwikkelingsprogramme belê en het nou die Tyala Impact Fund gestig om ook in die landbou betrokke te raak.
MENTORS
Mnr. Jacob de Villiers, uitvoerende hoof van Afgri Landboudienste, sê opkomende boere het dikwels goeie tegniese en praktiese opleiding nodig en Afgri bied dit deur sy Lemang Landboudiensteprogram.
Lemang behaal volgens hom sukses omdat ervare mentors die boere help.
Die mentors is letterlik saam met die boere in die veld en stap elke tree van hul ontwikkelingsreis saam met hulle.
Lemang sal, saam met Aartappels SA, aan opkomende boere tegniese bystand en opleiding oor aartappels en wisselbougewasse bied.
FINANSIERING
Lemang se bystand sal ook medefinansiering behels deur Unigro, Afgri Landboudienste se finansiëledienste-afdeling.
Mnr. Ross Simmonds, besturende direkteur van Unigro, sê daar is steeds betreklik min geskikte finansiële steun vir opkomende boere.
Gegewe opkomende boere se gebrek aan onder meer ’n finansiële geskiedenis en toegang tot eie kapitaal is dit vir finansiers moeilik om finansiering aan hulle te kan bied.
Danksy die mentorskap wat Lemang en Aartappels Suid-Afrika nou gaan bied, saam met die Tyala-fonds se finansiële ondersteuning en Unigro se grondige kennis van landboufinansiering, sal sulke boere nou gehelp kan word. “Oplossings kan net gevind word deur vennootskappe tussen maatskappye wat verbind is tot die volhoubaarheid van die Suid-Afrikaanse landbousektor,” sê Simmonds.
Me. Teresa le Roux van Ukunika Investments, wat die model vir die vennootskap tussen die drie organisasies ontwikkel het, en aan soortgelyke inisiatiewe in die landbou werk, sê Unigro sal die kommersiële skuldfinansier wees en die Tyala-fonds sal finansiering teen ontwikkelingskoerse bied. Saam sal hulle dan aan opkomende boere bekostigbare lenings kan bied.
MARKTOEGANG
Volgens dr. André Jooste, uitvoerende hoof van Aartappels SA, is afsetooreenkomste noodsaaklik vir opkomende boere se sukses.
Aartappels Suid-Afrika en Afgri Landboudienste het toegang tot netwerke van verskaffers en tegniese vennote om die vereiste afsetooreenkomste moontlik te kan maak.
Aartappels Suid-Afrika se eie ontwikkelingsprogram het in agt jaar gegroei van steun aan opkomende boere op 37 ha tot 320 ha vandag. “In dié tyd het twee boere, een in Limpopo en een in die Oos-Kaap, tot kommersiële status ontwikkel. Elkeen plant meer as 30 ha aartappels,” sê Jooste.