Werkverliese onvermydelik ná reuse-landbouloonstyging

’N GROEP landbou-werkgewers gaan met die samewerking van die TLU SA en VF+ ’n dispuut verklaar met die nasionale minister van indiensneming en arbeid, mnr. Thulas Nxesi, ná hy ondanks teenkanting uit verskeie oorde die minimum loon vir plaaswerkers vanaf 1 Maart met 16% tot R21,69 per uur verhoog het.

Hierdie eenmalige verhoging is omdat ’n spesiale vergunning wat die minimum loon vir plaasen huiswerkers 10% laer as die nasionale minimum loon gemaak het, verval het.

Dr. John Purchase, uitvoerende hoof van die landbousakegewoonlik. kamer Agbiz, wys in ’n verklaring daarop dat die sakekommissarisse van die nasionale minimumloonkommissie tydens oorlegpleging in November 2020 nie hierdie verhogings gesteun het nie, vanweë die ekonomiese skade wat Covid-19-verwante inperkings aangerig het.

Hy meen die verhogings “is nie belyn met ekonomiese werklikhede nie”, en neem nie bekostigbaarheid binne die huidige ekonomiese klimaat in ag nie. Agbiz het in sy voorleggings aan die kommissie gewaarsku dit sou tot verdere werkverliese lei.

“Al was die landbou ’n ster in die ekonomie, is die arbeidssubsektore soos die wynbedryf swaar getref deur die verbod op verkope.

“Kontantvloeiprobleme staar reeds wyn- en tafeldruifboere in die gesig, en die erge ekonomiese impak is uitgelig deur die onderskeidelike 37%- en 8%-afname in boerderybesighede teenoor die ooreenstemmende tyd die vorige jaar.”

KAN NIE ABSORBEER

Mnr. Henry Geldenhuys, voorsitter van TLU SA, sê die organisasie het in Desember aanbeveel die regering moet afsien van die verhoogde minimum loon totdat die ekonomie weer groei en

werkloosheid afneem. Hy sê dis bykans onmoontlik vir boere om dié vlakke van vergoeding te absorbeer. Hy wys verder daarop dat die regering se uitgebreide openbare werkskeppingsprogramme die helfte minder betaal.

Geldenhuys waarsku ook dat die hoër minimum loon tot ’n verdere styging in voedselpryse sal lei.

Ook Agri Wes-Kaap het voorleggings téén die groot verhoging gemaak, en voorgestel dat die loon op ’n volhoubare manier volgens die VPI moet verhoog, en die 10%-vergunning nog twee jaar moet geld voor dit uitgefaseer word.

“Hoewel baie permanente plaaswerkers meer as die minimum loon verdien, kan die landbou nie ’n verhoging van 16,1% in een produksie-inset bekostig nie. Die styging kom te midde van die nadelige uitwerking wat Covid-19-regulasies op die landintensiewe