Vrugbaarheid kry hupstoot
Deur die gebruik van Byboost-produkte kan die bestuurders van ’n Oos-Kaapse melkery goeie produksiesyfers volhou en algemene dieregesondheid verseker.
Die Penhurst-melkery naby Addo in die Oos-Kaap is op een van nege plase wat ’n maatskappy binne die Nanaga-groep vorm. Dié melkery, onder eienaarskap van mnr. Andrew van Kerken, is op die kleinste van drie besproeiingsplase in die groep. Op dié plaas van 160 ha word 650 beeste, wat op lusern- en raaigrasweidings loop, gemelk. Wanneer die dragtige koeie op die plaas opdroog, word hulle na die hoofplaas by Nanaga gestuur om te kalf. Daarna word die koeie teruggestuur na Penhurst om gemelk te word.
“Die vars koeie wat inkom, verloor kondisie nadat hulle gekalf het. Om dié koeie se positiewe energiebalans te herstel, kry hulle 50-60 dae ná kalf Byboost sodat hulle weer kan begin ovuleer en gereed is vir inseminasie,” sê mnr. Riaan Audie, die bestuurder.
Die persentasie koeie op die plaas wat 80 dae ná kalftyd weer gedek of geïnsemineer is, is die hoogste van ál die plase in die groep en is die afgelope vyf jaar die beste presteerder wat besettings betref. Hulle gebruik al vyf jaar lank Byboost op die plaas.
“As jy ’n onaktiewe koei het wat sukkel om in estrus te kom, kan jy ’n dosis van 100 ml gee en dan sal hulle gou op hitte wees. ’n Tweede toediening kan gegee word indien nodig, maar een keer se dosering behoort voldoende te wees.”
Hoewel die plaas deel is van ’n maatskappy, kan elke bestuurder self besluit hoe hy die melkery bestuur. Hulle moet wel binne die begroting bly. ’n Groot voordeel van die maatskappy is die toegang tot en uitruiling van kennis, sê Audie.
“Die nege plase het, benewens die eienaars, ook elkeen twee bestuurders, dus is daar minstens 20-25 mense met kennis. Dit strek van ouens met een of twee jaar se kennis tot bestuurders met 30-40 jaar se ervaring.”
Hoewel die plaas die toppresteerder is wat produksie per koei betref, wil Audie die melkproduksie verder verhoog – op kort termyn deur weidingsbestuur en op lang termyn deur die regte teelmateriaal te gebruik. Hy melk tans ’n mengsel van rasse, wat wissel van Jersey, Holstein en Fries tot Holstein-Fries-, Jersey-Holsteinen Simmentaler-Jersey-kruisings. Die mikpunt is om ’n mediumraamkoei, hoofsaaklik Jersey, te teel. Slegs Jerseybulle word gebruik.
“Die inname van ’n mediumraambees is beter vir die hoeveelheid melk wat sy gee, dus is die koeie se winsgewendheid beter.”
Audie sê dit verg goeie beplanning en die regte toekenning van kampe om die weiding reg te benut.
“Kry jou toekennings reg. As jy te min toedeel, verloor jy liters en as jy te veel toedeel, verloor jy gras.”
Audie volg ’n wisselweidingstelsel van 30 dae. Dit neem dus die koeie 30 dae om deur ál die kampe op die plaas te beweeg voor hulle weer dieselfde kamp bewei. Die stelsel se tydsduur hang af van hoe vinnig die gras groei. Hy inspekteer die weidings weekliks om te sien hoe vinnig die gras groei en hoe lank sy weisiklus moet wees.
Nadat Audie vyf jaar gelede die plaas se bestuur oorgeneem het, het hy rape begin aanplant sodat die boerdery nie meer kuilvoer vir die wintermaande hoef in te koop nie. Gevolglik het die plaas se voerkoste met sowat R1 miljoen verminder.
Hoewel die Nanaga-groep verskeie Elanco-produkte gebruik om sy dieregesondheid te verbeter, gebruik net Audie Byboost in sy kudde. Die maatskappy het ’n klein koöperasie en koop Elancoprodukte in groot maat aan. Die bestuurder kan self besluit watter dippe, medisyne en minerale gebruik word.
“Ek beveel Byboost veral aan vir vars koeie, want dit is ’n uitstekende produk om goeie kondisie te ondersteun. Sedert ek dit begin uittoets het, het ek nog nie teruggekyk nie. Ek sal altyd die produk gebruik.”