APPÈLHOF GEE DLAMINI-ZUMA, RAMAPHOSA PAK SLAE OOR TABAKVERBOD

Suid-Afrikaanse tabakboere en ander belanghebbendes in die wettige tabakwaardeketting juig oor ’n onlangse uitspraak deur die appèlhof oor die tabakverbod wat tydens die covid-19-inperking ingestel is.

Die appèlhof handhaaf die uitspraak van die hooggeregshof in Kaapstad dat die regering se verbod van vyf maande op die wettige verkope van tabakprodukte tydens die covid-19-grendeltyd in 2020 in stryd met die Grondwet en ander wette was.

Die respondente was dr. Nkosazana Dlamini-Zuma, minister van samewerkende regering en tradisionele sake, en pres. Cyril Ramaphosa. Die applikante was onder meer British American Tobacco Suid-Afrika (Batsa), die Suid-Afrikaanse Tabaktransformasie-alliansie (Satta) en die Swart Tabakboerevereniging (STBV).

Luidens ’n verklaring deur mnr. Francois Rossouw, uitvoerende hoof van die Suider-Afrikaanse Agri-inisiatief

(Saai), sal Suid-Afrika se tabakwerkers, -boere en -verwerkers moontlik vergoeding kan eis vir finansiële verliese wat hulle weens die verbod op die wettige verkope van tabakprodukte gely het.

Die hof het gelas dat Dlamini-Zuma en Ramaphosa die koste van Batsa en sy medeapplikante se oorspronklike aansoek in die Kaapstadse hooggeregshof betaal. Die hof het daarop gewys dat Suid-Afrika se wettige tabakwaardeketting miljarde rande aan potensiële inkomste verloor het, terwyl die fiskus miljarde rande aan potensiële belasting – normaalweg sowat R35 miljoen per dag – kwyt is.

LOUW DE BEER skryf: Sê vir die tabakwerkers wat sy gedoen het. Hulle moet dit weet.

LENIE PUTTER skryf: Hulle moet alles wat sy besit, vat en verkoop. Al die duur klere ook.

EMSA HAASBROEK BOTHA skryf: Nou eers, nadat ons almal geweet het hulle is van die pad af. Hoeveel mense se besighede het gevou as gevolg van haar besluite? En sy het ’n wins gemaak.

HARRY CORBETT skryf: Daar gaan eise teen die staat ingestel word. Mense het groot skade gely en hul werk verloor.

ANELL STREICHER BOONZAAIER skryf: Wat gee sý om? Sy het dwarsdeur die verbodtyd haar produkte verkoop.

DAVID NOAH JOSEPH MCCARTHY skryf: Daai antie en baie ANC-kaders is magsbehep.

CORNELIA PIETERSE skryf: Wat gaan dit nóú help?

HANNLE MOLLER skryf: Nou wat dan van die drankverbod?

JAN VAN SCHAIK skryf: Mosterd na die maal!

CHERYL GERBRANDS skryf: Sy moet tronk toe gaan vir die ellende van wynboere, besighede, werkers, die publiek en restaurante.

MARIETJIE RALPH skryf: Geregtigheid sal altyd seëvier!

sionale mark laat bepaal. Jy kan nie, nou dat dit so ’n bietjie moeilik gaan, daaroor wil huil nie. Jy kan nie jou brood aan albei kante gebotter wil hê nie.

Miskien as so ’n paar graanboere grond moet verkoop, kan die ander sektore ook vir ’n verandering grond bekostig. Maar ek twyfel of dit gaan gebeur, want dit gaan moeilik in die hele wêreld en ek is seker die internasionale pryse sal styg.

Wat ek wel uit bogenoemde kan aflei, is dat die landbouorganisasies net die graansektor as belangrik vir voedelsekerheid beskou. Miskien moet hulle en Graan SA maar saamsmelt.