Só sê ’n suurlemoenboer
Jan-Louis Pretorius hou tans die leisels van die Groep 91-familieboerdery by Letsitele. Hy vertel meer oor suurlemoenproduksie.
Hoekom aard sitrus so goed by julle?
Ons familie boer al sedert 1984 by
Letsitele op die oewer van die Letabarivier. Verlede jaar was Letsitele die naasgrootste sitrusproduksiegebied in Suid-Afrika, en nommer een wat pomelo’s en valencia-lemoene betref.
Ons het die natuur aan ons kant, met ’n warm, subtropiese klimaat, goeie grond en bestendige watervoorsiening vanuit die Groot-Letaba-besproeiingskema. Die mens maak egter ook ’n verskil, en Letsitele is bekend om sy familieboerderye en ervare personeel.
Watter rol speel suurlemoene in jul boerdery?
Dit is ’n goeie boerderygewas wat elke jaar goeie opbrengste lewer, met markgeleenthede wat vooruitsigte van ’n lewensvatbare inkomste bied. In ons gebied het suurlemoene die bykomende voordeel dat die oes-, verpakkings- en bemarkingstydgleuf vroeg in die jaar (van Februarie tot April) val. Dit rek ons seisoen, en gee ons die geleentheid om vir ’n langer tydperk seisoenale werk te skep en ons pakhuise doeltreffender te benut.
Watter kultivars is tans gesog en hoekom groei die bedryf so vinnig?
Eureka maak steeds sowat 90% van Suid-Afrika se suurlemoenuitvoer uit. Onlangse ontwikkelingswerk met pitlose suurlemoenkultivars toon ook groot potensiaal.
In baie kringe word suurlemoene as ’n supervrug beskou, met uitstekende gesondheidsvoordele, en dis veelsydig as vars en verwerkte produk. Vir Suid-Afrikaanse boere is daar deesdae groter geleenthede vir vars uitvoer omdat Argentinië, ons grootste mededinger in die Suidelike Halfrond, ál meer op die verwerkingsmark konsentreer.
Wat maak suurlemoenboere bekommerd?
Suurlemoene bly ’n kommoditeit; dus kan die balans tussen vraag en aanbod ’n beduidende invloed op die prys hê. Ons is bekommerd dat produksie vinniger toeneem as wat die vraag groei, dus is dit belangrik om nuwe markte te ontwikkel.
Hoe eet jy graag suurlemoene?
Ons geniet my skoonpa, Burgert van Rooyen, se Limoncello, en ek druk ’n suurlemoen oor ’n skaaptjoppie op die vuur uit.