Ingedagte of aandagtig?
“Om te dink… hierdie brein is 60 jaar oud. Vol kennis en herinneringe… gesond.” Ook maar goed dat mense verskil. Ek gril vir die menslike anatomie. Dus om met iemand onder een dak saam te leef wat die teenoorgestelde beleef, is ‘n uitdaging. Veral as die persoon van jou verwag om sy kinderlike opgewondenheid oor die mediese veld en die bloedige besonderhede daarvan te deel. Voor ons op die rekenaarskerm speel ‘n YouTubevideo. Terwyl die interessanthede van die menslike brein tydens dissektering uitgewys word, stuur my grysstof die boodskap dat die skottelgoed my dringende aandag vereis. Ingedagte, al wassende, terwyl daar steeds lopende kommentaar van die opgewonde “student” kom, dwaal my kop. Ingedagte maak ek al die nodige belangstellende geluide. Ingedagte dink ek aan die striemende begroting, die waterkrisis, onthou dat ek verjaarsdae vergeet het.
“Jy luister nie na die goed waarin ek belangstel nie…” “Ek luister… jy’t gesê…. 'was vol kennis en herinneringe'…?” ‘n Almagtige sug volg. “Jy stel ook net nie belang nie, doen jy?” Die hedendaagse lewe eis van ons om tegelykertyd ons aandag op verskeie plekke te fokus. Ons noem dit multi-tasking. Ons is trots daarop as ons hierdie vaardigheid kan bemeester. Kenners meen dat die fragmentering van fokus, soos deur multi-tasking gedikteer word, juis nie bydraend is tot breingesondheid nie. Daar is tans meer as 500 wetenskaplike artikels gepubliseer oor die waarde van aandagtigheid ( mindfullness). Aandagtigheid is ‘n tradisie in die Boeddhisme, maar die sekulêre toepassing daarvan is 35 jaar gelede na die Weste gebring deur ‘n molekulêre bioloog. Die idee was om uit eeue-oue praktyke die beste te haal om pasiënte te leer om hul innerlike gereedskap in te span teen pyn. Tans is daar aansienlike bewyse dat aandagtigheid kan help om bloeddruk en die streshormoon, kortisol te verlaag. Dit versterk immuunresponse en kan die struktuur van die brein verander. Dit beskerm die brein teen veroudering. Daar is ook wetenskaplike getuienis dat aandagtigheid kan help teen depressie en ‘n rits ander psigiatriese siektes. Aandagtigheid is ‘n praktyk, wat ons in die era van aandagafleidbaarheid, help om te fokus op een ding en om die spitverkeer van ons gedagtes te reguleer. Dis breinfiksheid waarin jy jou aandagspiere 'n slag in die gimnasium laat sweet. Dit word van toepassing gemaak op ‘n lewe waar almal aan stres ly, waar angs ‘n epidemie geword het en waar depressie binne die volgende paar jaar die mees beduidende siekte naas iskemiese hartsiektes gaan word. ‘n Brein. X jaar oud. Vol kennis en herinneringe. Gesond.
Gedagtig hieraan, sal ons nie ‘n slag “ingedagte” moet ruil vir “aandagtig” nie?
• aandagtig: met oplettendheid, met opmerksaamheid (HAT)
Pansegrouw se makro blokraaiselwoordeboek:
• aandagtig lees: bestudeer
• aandagtig luister: oplet, toehoor
• aandagtig soek: kyk