Waar kom soetkoekies vandaan?
Kos-ikoon Peter Veldsman vertel
Dalk het outydse soetkoekies saam met die Van Riebeecks in die Kaap voet aan wal gesit. Ons weet nie. Ek kon wel opspoor dat die resep vir die eerste keer in 1703 in die Nederlande gepubliseer is. Meel en fyn amandels of amandelmeel vorm die basis.
Sommige resepte laat val ’n sterker klem op speserye soos kaneel, selfs neutmuskaat en gemmer. Ook ’n titseltjie fyn naeltjies. En dan: soetwyn berei van muskaatwyn en soet Hanepoot. Altyd.
En toe ontdek ek dat die koekies – effe anders, meer soos brosbrood – al duisend jaar lank in die Verre Ooste gebak word. ’n Resep waar fyn okkerneute gebruik is, was baie gewild tydens die Ming-dinastie. Dit was ’n koninklike koekie wat op groot skaal in die paleise gebak is.
Die tweede merkwaardige stukkie inligting waarop ek afgekom het, is acibadem kurabiyesi, ’n Turkse weergawe waar die koekies met ’n heel amandel versier word.
Dan is daar nog die fees van die amandelkoekie jaarliks op 9 April in Macau, naby Hongkong. Daar word die koekies van ’n mengsel van grondboontjie- en amandelmeel berei en die geur word versterk deur ’n teelepeltjie amandelgeursel. Die koekie lyk byna soos ’n koekie seep; baie bros, tog aanverwant aan ons eie outydse soetkoekie.
Die oorspronklike Hollandse koekje het ’n lang pad geloop. Daarom outydse soetkoekie. Of dalk kom die “outyds” uit die herlewingsdekade van dertig na veertig van die vorige eeu, toe daar ’n opwelling van nasionalisme onder ons mense was en die koekie as ere-verheffing tot “outyds” gekroon is.
Outyds of nie, vir my is dit ’n hemelkoekie.
“… die koekies is vandag nog ’n
legende in ons familie” Tannie Elizabeth
van Vishoek