Sirt-kosgroensap Genoeg vir 1

In die nuus is dit uitbasuin: Daar is min wetenskaplike bewyse dat jy jou tande moet vlos. Wat presies word hiermee bedoel? Want die moontlike koste is hoog – vir jou sak en jou gesondheid

2 groot hande vol (75 g) kool

groot hand vol (30 g) roketslaai

klein hand vol (5 g) pietersielie

2 – 3 groot stingels (150 g) groen seldery (met blare)

groenappel (opsioneel; as jy dit uitlaat, gebruik gemmer)

1 – 2 cm (lengte) vars gemmer, geskil (opsioneel) sap van suurlemoen

teelepel matcha (Dis verpoeierde groentee, te kry by gesondheids- of teewinkels. Jy kan dit ook aanlyn bestel.)

Meng kool, slaai en pietersielie en versap. Herhaal met oorblyfsels tot jy sowat 50 mℓ sap het. Versap seldery en appel of gemmer (of albei). Druk die suurlemoen met jou hand dáárby. Gooi ’n klein bietjie sap in ’n glas, voeg die matcha by en roer energiek tot opgelos. Matcha bevat kafeïen, gebruik dus net vroeg in die dag. Voeg die res van die sap by en roer. Voeg water na smaak by. Dit kan die vorige dag gemaak en in die yskas gebêre word.

Uit: The Sirtfood Diet Recipe Book deur Aidan Goggins en Glen Matten (Yellow Kite, 2016)

Diewêreld is vol onsekerhede. Maar op een ding kon jy nog altyd staatmaak: Vlos en jou tande sal geseën wees!

Dis immers ’n universele gesondheidsaanbeveling. En daar staan swart op wit op die Suid-afrikaanse Tandheelkundige Vereniging se webblad (www.sada.co.za): Daaglikse mondhigiëne moet borsel en vlos insluit om tandprobleme te voorkom. En later: Vlos minstens een keer per dag.

Toe dít: Daar is bitter min wetenskaplike bewyse dat dit belangrik is om plaak te verminder!

As jy jou tandarts se aanbeveling getrou gevolg het, het jy verlede jaar sowat 730 minute – of meer as ’n halwe dag – daaraan bestee om ’n wastoutjie tussen jou tande rond te beweeg, volgens die nuustydskrif Time se webtuiste (time.com). Als ’n mors van tyd?

Die aanbeveling om te vlos was lank vervat in die Amerikaners se dieetriglyne, wat elke vyf jaar hersien word. Wetgewing daar vereis die riglyne moet deur wetenskaplike data ondersteun word. Die Associated Press (www.ap.org) wou toe weet waar die wetenskaplike bewyse is dat ons moet vlos? En woeps, die betrokke riglyn word verwyder.

Onwillige vlossers het gejuig. Maar die Amerikaanse Tandheelkundige Vereniging staan vas: Hy sal voortgaan om die gebruik van vlos as deel van jou mondhigiëne-ritueel aan te beveel.

Ons moet verstaan wat met wetenskaplike studies bedoel word, sê prof. André van Zyl van die departement periodontologie en mondgesondheid aan die Universiteit van Pretoria. Dit beteken byvoorbeeld (baie eenvoudig gestel) dat jy 200 kinders neem en die helfte laat vlos en die ander helfte nie. Ná 10 jaar kyk jy wie se tande is vrot: dié wat gevlos het of dié wat nie gevlos het nie? Maar so ’n eksperiment sal nooit deur ’n etiese komitee goedgekeur word nie.

Daar is egter anekdotiese bewyse, met ander woorde baie mense neem dit waar, dat vlos werk. Prof. Van Zyl sê hy kan ná 30 jaar se ervaring in die tandheelkunde bevestig dat plaak (en dus tandvleis-infeksie) baie goed beheer word as jy vlos en jou tande borsel. Maar as jy nie jou mond skoon hou nie, kan jy binne drie weke tandvleis-infeksie kry. Dís wetenskaplik bewys. Hoe kan jy keer dat dit gebeur? Borsel jou tande en maak tussenin skoon. Met tandstokkies of vlos. En as daar groot gapings tussen jou tande is, gebruik ’n spesiale interdentale borsel.

Ons het nie nóg verskonings nodig om ons mondhigiëne af te skeep nie, beaam dr. Farah Naz Khan, ’n Amerikaanse mediese dokter, op die nuuswebtuiste Vox Science & Health (www.vox.com). Mondgesondheid is wêreldwyd ’n beduidende openbare gesondheidsprobleem. Want tandbederf en daaropvolgende tandverlies kan jou lewensgehalte aantas.

Daar is min navorsing gedoen oor wat mondhigiëne alles oor ons algemene gesondheid verklap. ’n Studie het wel bevind tandverlies kan verbind word met ’n toename in koronêre hartvatsiektes. En nog een dat tandvleissiekte ’n risiko vir hartvatsiekte is. Daar is ook aanduidings dat tipe 2-diabete met tandvleissiekte meer sukkel om hul bloedsuikervlakke te beheer, volgens dr. Khan. VLOS OF NIE? Besluit self met dié eenvoudige toets, sê dr. Ilona Visser, ’n tandarts van Kaapstad. Los die vlos ’n paar dae, borsel net jou tande gereeld. Vlos dan en ruik daaraan. Die slegte reuk is weens gasse wat deur bakterieë geproduseer word. Vlos ’n paar keer agtermekaar en die reuk verdwyn. Het jy méér bewyse nodig?

Dit lyk asof vlos tog die antwoord is . . .