Urblindes ‘si le e K n ’
ALMAL HAD EERS BRUIN OË
net ’n dowwe geel. Die oseaan lyk soos die lug. Dis soos om deur ’n filter te kyk wat die meeste kleure uitgewas laat lyk.” En Jacqui: “Ons het ’n app gevind waarmee ons die wêreld deur sy oë kon sien. Dis moeilik om te verduidelik. In fotografiese terme verminder die intensiteit van kleur ( saturation), byna asof dit in sepia is. En vergroot die kontras, wat alles baie helder maak.”
Die bril het alles verander. Andrew het daardie eerste dag aanmekaar gevra watse kleur is dié en daai, blomme van blare en grond van gras onderskei, eens ’n probleem. Dit lyk soos ’n gewone sonbril, maar verdonker nie die omgewing nie. Elke keer dat hy dit opsit, sien hy meer dinge, meer variasies van kleur. Die brein moet aanpas, verduidelik sy ma. Hoe jonger jy is, hoe beter. Jou brein is dan meer soepel.
Sy het besef haar kind is kleurblind toe hy in graad twee was. Voorheen
LAAT DAAR LIG WEES
Die retina bevat sowat 6 miljoen keëlvormige kleursensitiewe selle. Elke sel is “kleur-spesifiek” en hoofsaaklik ingestel op lig van ’n spesifieke golflengte: die primêre kleure blou, groen of rooi. Lig van verskillende golflengtes stimuleer die ooreenstemmende keëltjies, wat impulse na die brein stuur. Die brein bepaal die kleur wat jy sien deur die seine van elke reseptor te meng – soos ’n Tv-skerm ’n beeld van ’n miljoen verskillende gekleurde pixels maak. By kleurblindes is dié kleursensitiewe selle abnormaal. Dis meestal die rooi of groen keëltjies wat geraak word, maar abnormaliteite van die blou keëltjies kom ook voor. Totale kleurblindheid, waar jy net swart en wit sien, is egter baie seldsaam. Ook skaars is net een oog wat kleurblind is.
Lank gelede het ons almal bruin oë gehad. Bloues? Deense navorsers het ’n genetiese afwyking geïdentifiseer wat 6 000 tot 10 000 jaar gelede plaasgevind het. Almal met blou irisse het dus ’n enkele, gemeenskaplike voorouer. Veranderinge in die hoeveelheid pigment wat ons produseer, lei tot verskillende skakerings van bruin. Dit verklaar ook die variasie van bruin na groen oë.