HOU JOU BREIN SKERP

’n Sterk geheue hang van die gesondheid en lewenskragtigheid van jou brein af. Jy kan letterlik jou brein verander. Nuwe breinselle en nuwe verbindings kan vorm.

DOEN DÍT:

JOGA EN MEDITASIE “Joga laat jou stadiger beweeg. Jy voel bewustelik jou lyf en asem, word al hoe rustiger en keer na binne,” sê Johannes.

“Hierna kan jy mediteer. Jy sit doodstil, haal diep asem en verken jou binneruimte. Jy sal agterkom watter stories jy vir jouself herhaal. Jou gedagtes sal stil raak en jy sal die lewe helderder kan waarneem.” Ook waarskynlik onthou waar jy jou motorsleutels gelos het.

PRAAT HARDOP Terwyl jy jou selfoon neersit, sê: Ek sit my foon op die kombuistoonbank neer.

SPAN ’N GEHEUETEGNIEK IN As jy wil onthou wat om te koop, visualiseer byvoorbeeld ’n donkie wat tee drink en ’n broodjie eet terwyl hy vleis braai en met sy voete in melk staan.

SPEEL SPELETJIES Sudoku, Scrabble, skaak asook woord- en syferspeletjies is ideaal. (Daar is heelparty woord- en syferspeletjie-apps.) Jy kan ook blokkiesraaisels invul en ingewikkelde legkaarte bou. Dit alles bied kognitiewe uitdagings.

LEER IEMAND ANDERS die vaardighede wat jy wil onthou. Omdat jy feite herhaal, bly jou brein skerp.

DOEN IETS NUUTS Studeer, gebruik jou dom hand (as jy regs is, skryf met jou linkerhand), leer ’n nuwe taal aan, verken vreemde plekke of leer ’n nuwe instrument bespeel. Jou kognitiewe funksionering verbeter en jy sal nuwe take ál vinniger kan doen.

WEES SOSIAAL TEENWOORDIG Konsentreer wanneer iemand praat sodat jy die feite beter sal kan herroep.

LEES Jy leer taal korrek gebruik, span jou verbeelding in, is kreatief en word aan nuwe idees bekendgestel.

KEN JOU BEPERKINGE EN PRIORITISEER Moenie te veel werk aanvaar nie, doen net waartoe jy in staat is, sê dr. Rabe. Moenie alles vir almal doen nie. Waak teen perfeksionisme. Jy wil nie uitbrand nie.

BEWEEG Wat goed is vir die hart, is goed vir die brein, sê Anton. Beweeg net. Al stap jy net ’n kort entjie, kry jou brein suurstof. Dit het ’n antidepressiewe effek en help teen angs.

VOLG ’N MEDITERREENSE DIEET Jy sal minder inflammasie kry. Jou kans om geheueverlies te hê kan met tot 53% verminder. Jou brein kan trouens vyf jaar “jonger word”. (Google dié dieet.)

SORG DAT JOU LIGGAAM EN GEES GESOND IS

Indien nodig, kry behandeling, veral vir depressie.

LEEF JOU PASSIE UIT Sluit by ’n teatergroep aan, kook vir die plesier, skryf (jy kan ook dagboek hou) of beoefen kuns. Omdat jy kreatief is, word jou denke verfris en herlaai, en stres in bedwang gehou.

HOU JOU SLEUTELS, BRIL EN SELFOON ALTYD OP ’N SPESIFIEKE PLEK Só sal jy weet waar om dit te vind.

SPAN HULPMIDDELS IN Maak lysies, sit ’n onthoubord op, stel herinneringe op jou elektroniese kalender en gebruik klein plakpapiertjies. As die slim musikant Yo-Yo Ma dít gedoen het, sou hy nie sy tjello van

$2,5 miljoen in ’n taxi se kattebak vergeet het nie! (Hy het dit darem teruggekry.)

As jy ’n ingedagte ma is wat dalk jou baba ingegespe op die agtersitplek van jou motor kan vergeet, kry die Elepho eClip wat ’n waarskuwing na jou selfoon stuur wanneer jy meer as 8 m van jou motor af wegbeweeg.

KOPPEL AKTIWITEITE AAN DAE

Soos: Maandag is wasdag. Dinsdag moet ek die vuilgoeddrom buite sit.

MOENIE JOU BREIN PROBEER DWING OM TE

ONTHOU NIE Dit skep frustrasie. Die emosionele dele van jou brein oorheers dan die dele wat herinneringe moet oproep. Neem ’n blaaskans, haal asem en probeer weer onthou.

VOLG ’N DIGITALE DETOKS “Wees baie meer selektief oor die inligting wat jy inneem. Stel grense, skaal af, skakel van tyd tot tyd alle elektroniese toerusting af,” sê dr. Rabe. Ignoreer soms die GPS, dink vir jouself. Beleef eerder as om foto’s te neem. Jy sal meer besonderhede onthou. Jy hoef ook nie elke dag die (slegte nuus in die) koerant te lees nie.

Só maak jy die vele blaaie in jou kop toe.

BYKOMENDE BRONNE: blog.rehabselect.net; sheworksinthelibrary.com; christiantoday.com; wwd.com; timesofindia.com; webmd.com; nypost.com; cambridge.org; casapalmera.com/blog; interestingengineering.com; health.harvard.edu; lifehack.org; Cognitive Psychology

(7de Uitgawe) deur Robert J. Sternberg en Karin Sternberg (Cengage Learning, 2016); Neurology Journal (4 Januarie 2017)