Digitale GELETTERDHEID
Doris Viljoen, hoof van die Instituut vir Toekomsnavorsing by die Universiteit Stellenbosch (US) se Sakeskool, sê nes die vermoë om jouself uit te druk vanselfsprekend in die werksplek van vandag is, gaan digitale vaardighede ononderhandelbaar in die nuwe wêreld van werk word – soos ook in die “gewone lewe”.
Sy glo in die “oorgang” na grootskaalse digitale geletterdheid – wanneer mense wat nog nie digitaal bedrewe is nie, opgelei moet word – sal entrepreneurs werksgeleenthede kan opraap.
Slimstede, waar dienste soos openbare vervoer, krag en veiligheid danksy die toenemende gebruik van KI-data doeltreffender bestuur sal word, wink reeds op die horison. Só ook die sogenaamde internet van dinge (internet of things, IoT ), wat verwys na die miljarde slimtoestelle, van fone tot horlosies en mediese apparaat, wat aan die internet gekoppel is en data deel. “Ons sal moet weet hoe om al hierdie dinge in ons lewe te integreer,” sê Marie-Luce.
Kenners is dit eens dat ons net sal kan “oorleef ” deur by te bly met die wêreld van tegnologie en digitalisering.
Veral die ontwikkeling van KI laat ons regop sit.
Die groot tendens is nou om mens en masjien se kragte saam te snoer met die oog op verhoogde produktiwiteit en doeltreffendheid, ook wat kostes betref, vertel Marie-Luce. Almal wonder ook: Gaan botte ons werk oorneem? Tennisgeesdriftiges het die “debuut” van robotkommentators by vanjaar se Wimbledon-tennistoernooi beleef. Met KI wat selfs John McEnroe se stem sou kon “kloon”. “Dit staan bekend as generatiewe KI, waar teks geskep word na gelang van menslike aanporboodskappe [prompts],” verduidelik Marie-Luce.
Die kletsbot ChatGPT, wat die hele wêreld op hol het, werk volgens dieselfde beginsel. Dit gebruik ’n diepleertegniek om teks en gesprekke te genereer wat dikwels nie onderskei kan word van dié wat deur werklike mense geskep is nie. (Netwerk24)
“Gekloonde stemme word toenemend in sportuitsendings gebruik, soos tydens die aanlyn dekking van die Europese Atletiekkampioenskap in Pole vanjaar,” sê Marie-Luce.
Verskeie beroepe sal deur KI geraak word. Joernaliste kan hulle byvoorbeeld regmaak dat geoutomatiseerde prosesse aspekte van hul werk, soos feite nagaan, in die toekoms kan oorneem. “Onlangs is twee Amerikaanse prokureurs beboet omdat hulle vals inligting deur ChatGPT in hul hofstukke gebruik het,” sê Marie-Luce.
Dit kan dus selfs vir die regbank ’n bedreiging inhou as dit nie reg bestuur word nie . . .
“Sielkundige”-botte is ook volop. Jy kan lekker gesprekke met die empatiese Woebot en ander KI-“beraders” soos