Abavelele ezindabeni
Ukutshala uthando lwezindaba
UBukeka Duduzile Xhalisa yiciko lomculo wamarasta ophuma eMarcus Garvey ePhilippi, eKapa – futhi uyiFUNda Leader yakwaNal’ibali! Uthando olujulile lukaDuduzile ngezingane, ukufunda kanye nokuxoxa izindaba kuyamgqugquzela ukuthi enze akwazi ukukwenza ukutshala uthando lokufunda kanye nezindaba emphakathini wakhe. Uzinikela ngokuthanda kwakhe ukuba wumxoxi wezindaba emathimbeni okufunda ahlukene aphinde asize emtasheni wezincwadi wesikole. Kamuva nje uNal’ibali uxoxe naye. Kungani wenza lokhu okwenzayo? Ngifuna ukusabalalisa uthando lwezindaba kakhulu ngangokwamandla enginawo. Kubalulekile kimi ukuqinisekisa ukuthi izingane ziyakuthanda ukufunda futhi azikusebenziseli nje ukuphumelela esikoleni. Ngifuna zithuthukise intshisekelo yokufunda nokubhala. Izindaba kanye nezincwadi zivula imiqondo yethu futhi zisivumele sihlole umhlaba, sibuye siwuqonde nakangcono. Yini engasiza ukwenza ngcono ukufunda nokubhala ezweni lethu? Ukuzibandakanya. Abazali kudingeka ukuthi babambe iqhaza empilweni yezingane zabo. Nemiphakathi nayo idinga ukubamba iqhaza. Sidinga ukuthi sibe nesimo somqondo sokuthi ingane yakho ingeyami nami. Ngabe izincwadi zezingane kufanele zibe ngaziphi izilimi? Kufanele sibe nezincwadi ngazo zonke izilimi zaseNingizimu Afrika yikhona izingane zizothuthukisa uthando lokufunda ngezilimi zazo. Ngabe uthando lwakho lwezindaba nokufunda luphumaphi? Ngenkathi ngiseyingane umama wayengixoxela izindaba ngesiXhosa kanti omunye wothisha bami basemabangeni aphansi wayesifundela izindaba ngesiXhosa nangesiNgisi. Ngabe uyazifundela izingane zakho? Yebo, ziyazithanda izindaba kanti nami ngiyathanda ukuzifundela izindaba. Ngikwenza lokhu futhi ukwenza ngcono ukufunda nokubhala kwazo kanye nokukhulisa ulwazimagama lwazo. Ngihlale ngizifundela ngesiXhosa nangesiNgisi. Ngenkathi zisezincanyana, incwadi ezaziyikhonze kakhulu ngethi, IGruffalo kaJulia Donaldson kanye nethi, Three Billy Goats nethi, Goldilocks. Sicela usiqedelele le misho: Yonke ingane kufanele ifunde … izindaba ngolimi lwayo. Isifundo esinzulu engasifunda encwadini noma endabeni kwakunguthi … umphakathi ohlangeneyo ungakwazi ukuguqula noma yini. Indawo yokufunda engiyikhonzile … epaki noma emtatsheni wezincwadi. Njengamanje ngifunda … Kwathini ukuze Imbila iswele Umsila ebhalwe nguSindiwe Magona. Incwadi eyangenza ngahleka ngethi … IGruffalo. Impilo ngaphandle kwezindaba ingaba … yinto engekho – ayinalutho nje.