PLANT OF DIER?
Wetenskaplik gesproke verskil swamme meer van plante as van diere, en hulle word geïdentifiseer as “organismes wat die organiese materiaal waarin dit groei, laat ontbind en dit opneem”. Dit kan enigiets wees van voetskimmel tot muf, meeldou en gis – alles baie ver verwyder van ’n porcinirisotto!
Sampioene is die “vrugte” van sekere swamspesies, terwyl die “wortels” die swamvlok is – ’n ragfyn struktuur wat soos takke lyk en in grond, blareafval en ontbindende bome groei. Daar is honderdduisende – dalk selfs miljoene – soorte swamme in die wêreld, maar net ’n fraksie van hulle lewer sampioene. Van hierdie sampioene is die oorgrote meerderheid nie juis lekker om te eet nie, terwyl die res in drie kategorieë verdeel kan word: heerlik, giftig en dodelik.
Sampioene is al heelwat langer op aarde as mense – van die oudste sampioenfossiele wat al gevind is, is 420 miljoen jaar oud en 10m hoog. Die Chinese besing die medisinale eienskappe van sampioene al eeue lank; op Egiptiese hiërogliewe is koninklikes te sien wat sampioene eet; en die Romeine het dit die “kos van die gode” genoem. Die Franse was die pioniers van sampioenverbouing, en Louis XIV was glo die eerste sampioenboer.
Sampioene bestaan hoofsaaklik uit water, wat beteken ’n mens kan dit droog sonder om enige geur of voedingswaarde te verloor. Hulle is propvol gesonde aminosure, vitamiene en minerale – maar tog laag in kilojoules. Én hulle bevat geen cholesterol nie.
En dan het ons nog nie begin praat oor die medisinale waarde nie...