Die renoster en sy passasier
Op ’n onlangse bosuitstappie het ek iets vreemds gesien: ’n groot wesp – wat soos ’n spinnekopjagter gelyk het – op die gesig van ’n witrenoster. Ek het eers gedink dis net toeval, dat die renoster seker verby plante geskuur en dié ryloper opgetel het. Maar ’n paar weke later het ek dieselfde ding gesien: nog twee renosters, elk met ’n wesp op die gesig.
Ek het gedink dis baie vreemd en het die entomoloog Duncan MacFadyen gekontak wat my na prof. Mike Picker van die Universiteit van Kaapstad verwys het. Ek leer toe iets baie interessants! Hierdie “wespe” is eintlik Afrika se grootste vlieë – renoster-neuspapievlieë van die familie Gasterophilidae (wat “maagliefhebbers” beteken). Die larwes bly in die dermkanaal van renosters waar hulle van die mukusmembrane leef. Hulle word dan saam met die mis uitgeskei en verander in papies wat as volwasse vlieë uitkom.
Die vlieë eet nie en het dus baie kort lewens en word baie min gesien – juis daarom was dit so ’n interessante waarneming. Ander vlieë in dieselfde familie lê hulle eiers op die pels of vel van hulle gasheer se gesig. Die gasheer sluk die eiers dan in wanneer hy sy gesig skoonmaak. Hierdie foto’s is die eerste bewyse van dié deel van renoster-neuspapievlieë se lewensiklus – nogal ’n opwindende vonds!
Die foto’s wys dat die volwasse vlieg ook eiers op die renoster se gesig lê. Die skadelose vlieë maak inderdaad spinnekopjagters na – moontlik om hulle vyande te flous en hulle kort volwasse lewens nog so ’n bietjie te verleng. ’n Mens kan dus my aanvanklike fout verstaan!
Dis vir my interessant, omdat renosters gewild is onder wildkykers en die insek tog die meeste van die tyd misgekyk word. Dit wys jou: ’n Mens kan baie nuwe kennis kry as jy net ’n bietjie verder kyk as dit wat reg voor jou is.