Hoe groter en complexer je brein, hoe langer je geeuw duurt

Onderzoek toont aan dat het geeuwen van primaten het langst duren: veel langer dan die van kamelen, paarden, leeuwen, olifanten en walrussen, bijvoorbeeld. Wetenschappers bestudeerden video’s van geeuwende organismen (deze filmpjes waren voornamelijk afkomstig van YouTube). Nauwkeurig werd gekeken hoelang het geeuwen van verschillende dieren, waaronder mensen en andere primaten, en ook kamelen, schapen, eekhoorns, katten en leeuwen – waren. Ook gingen de onderzoekers na of er binnen een soort grote verschillen waren tussen de lengte van een geeuw.

Vervolgens pakten de onderzoekers er een eerder verschenen studie bij. In deze studie waren de eigenschappen van het brein (bijvoorbeeld omvang) van de meest uiteenlopende soorten beschreven. De onderzoekers legden de gegevens uit die studie naast de gegevens die ze door het bekijken van YouTube-filmpjes hadden verkregen. En al snel stuitten de wetenschappers op een verband. Hoe langer een geeuw duurde, hoe groter en complexer het brein van een organisme bleek te zijn. “Verschillen tussen geeuwduur lijken specifiek verband te houden met de verschillen in breinomvang en -complexiteit, waarbij het aantal corticale neuronen (cellen in de hersenschors, red.) de meest significante factor was”, zo schrijven de onderzoekers in het blad Biology Letters. Het geeuwen bij de primaten bleken dan ook significant langer te duren dan die van andere zoogdieren. En het geeuwen van mensen duurde weer langer dan die van gorilla’s. Ook bleek de duur van een geeuw onder primaten veel sterker te variëren dan onder andere zoogdiersoorten.

Een geeuw kan ons dus meer vertellen over de omvang en complexiteit van het brein van verschillende zoogdieren. De onderzoekers pleiten voor vervolgonderzoek. Zo zouden ze bijvoorbeeld graag willen achterhalen of ook bij vogelsoorten de duur van een geeuw meer verraadt over de omvang en complexiteit van het brein.

Geeuwen is misschien wel één van de slechtst begrepen dagelijkse bezigheden van zoogdieren, waaronder mensen. Nog altijd weten onderzoekers niet precies wat het nut van het geeuwen is. Er zijn verschillende theorieën over. Zo zou geeuwen een sociale functie hebben. Weer andere onderzoekers denken dat het geeuwen het brein afkoelt. Een andere veelgehoorde verklaring is dat we geeuwen vanwege zuurstoftekort. “Dat het zo lastig is om de ultieme functie van geeuwen vast te stellen, komt deels wellicht door het feit dat geeuwen door verschillende stimuli kan ontstaan en wetenschappers de subtiele verschillen binnen deze gedragsexpressie over het hoofd hebben gezien”, zo schrijven de onderzoekers. “Op basis van onze resultaten denken we dat de geeuwduur meer aandacht behoeft.” (Scientias/ foto: andreacampbell.co.za)