Wetenschappers leren hommels touwtrekken
Grote kans dat je dit nog nooit hebt gezien: touwtrekkende hommels. En dat allemaal voor de wetenschap. Aan een touwtje trekken om voedsel te verkrijgen: je ziet het regelmatig in experimenten met apen en vogels. Doel is dan om de intelligentie van de dieren te toetsen. Maar voor het eerst hebben onderzoekers nu een insect geleerd dat het voedsel kan verkrijgen door aan een touwtje te trekken.
De onderzoekers verzamelden 40 hommels en probeerden ze zover te krijgen dat ze aan het touwtje trokken. 23 van de 40 hommels waren succesvol: ze kregen gaandeweg in de gaten dat ze het voedsel verkregen als ze aan het touwtje trokken. Een tweede groep hommels kreeg de kans om spontaan – dus zonder onderricht van wetenschappers – te achterhalen dat een ruk aan het touwtje toegang gaf tot iets lekkers. Slechts 2 van de 110 hommels in deze groep kwamen spontaan tot die conclusie.
Vervolgens lieten de onderzoekers hommels die niet bekend waren met het touwtje of de beloning toekijken terwijl succesvolle hommels uit de eerste groep aan het touwtje trokken en hun beloning verkregen. Maar liefst 60 procent van de toekijkende hommels leerden zo om het trucje zelf uit te voeren. En ook wanneer de onderzoekers een aantal getrainde hommels loslieten in een kolonie, verspreidde het trucje zich onder de hommels.
Het experiment onthult niet alleen dat je hommels kunt leren om aan een touwtje te trekken. Het experiment onthult tevens dat hommels vervolgens dat trucje aan elkaar doorgeven. En dat is interessant. Het laat zien dat culturele transmissie niet alleen is weggelegd voor organismen met een groot en complex brein. Het roept echter ook vragen op, zo stelt onderzoeker Lars Chittka. “Hoe kunnen zij (de hommels, red.) dit met zulke kleine hersenen doen? (…) We zoeken dit uit door de informatieverwerking in delen van het insectenbrein te modelleren en vaak zien we dat zeer moeilijke taken – bijvoorbeeld het herkennen van patronen of leren van bloemengeuren – opgelost kunnen worden met extreem simpele neurale netwerken. Maar we begrijpen het voor touwtrekken vereiste neurale netwerk nog lang niet.” (Scientias/ foto: fotorantje.blogspot.com)