Hertelling in Wisconsin wordt heidens karwei
VS - Ondanks protesten van Donald Trump, de winnaar van de presidentsverkiezingen, begint deze week in Wisconsin een hertelling van de stemmen. De hertelling is aangevraagd door Jill Stein, die namens de Green Party meedeed, maar op slechts 1 procent van de stemmen bleef steken. Ook de Democratische partij heeft zich bij het verzoek aangesloten, maar de kans dat het de uitslag zal veranderen, is vrijwel nihil.
Stein wil een hertelling omdat Hillary Clinton in kiesdistricten met stemcomputers aanzienlijk slechter scoorde dan in districten waar met stembiljetten werd gestemd. Om uit te sluiten dat er geknoeid is met de stemmachines wil ze dat alle drie miljoen stemmen opnieuw met de hand worden geteld, een heidens karwei dat uiterlijk op 13 december klaar moet zijn. Dan moeten alle definitieve uitslagen binnen zijn. Het zal moeilijk worden de deadline te halen. In 2011 vond in Wisconsin een hertelling plaats van de stemmen na de verkiezingen voor een plaats in het Hooggerechtshof van de staat. Die duurde ruim een maand, terwijl destijds twee keer zo weinig mensen hun stem uitbrachten als in de presidentsverkiezingen van dit jaar. Overigens veranderde de hertelling nauwelijks iets aan de uitslag. Ook nu is het onwaarschijnlijk dat er veel zal veranderen: Clinton moet een achterstand van 22 duizend stemmen op Trump goedmaken.
De kans dat er met de stemcomputers is geknoeid is vrijwel te verwaarlozen. De stemmachines zijn niet aangesloten op het internet, zodat mensen die de verkiezingen willen manipuleren van stembureau naar stembureau zouden moeten gaan om de software te veranderen.
Als het niet lukt de hertelling vóór 13 december af te ronden, tellen de tien kiesmannen van Wisconsin niet mee in het kiescollege dat op 19 december moet bepalen wie de president wordt. In dat geval heeft Trump nog steeds voldoende kiesmannen achter zich staan, maar dat zou kunnen veranderen nu er ook in Pennsylvania (20 kiesmannen) een hertelling is aangevraagd, en dat zeer waarschijnlijk morgen in Michigan (16 kiesmannen) gebeurt. Vooral in Pennsylvania is het een ingewikkelde procedure: de aanvraag moet worden ondersteund door 27 duizend kiezers uit heel Pennsylvania, die hun verklaring ook nog moeten laten bekrachtigen door een notaris. In Michigan mag een kandidaat per kiesdistrict een hertelling aanvragen als hij of zij fraude of fouten vermoedt, maar tegenkandidaten kunnen daar bezwaar tegen maken, met als gevolg een juridisch steekspel. Als het lukt zowel in Michigan als in Pennsylvania een hertelling op gang te brengen, wordt het vooral in Michigan een race tegen de klok: daar wordt uitsluitend met papieren stembiljetten gewerkt.
In theorie zou de situatie kunnen ontstaan dat het in geen van de drie staten lukt de deadline te halen: dan raakt Trump zijn meerderheid in het kiescollege kwijt en moet het Huis van Afgevaardigden de president aanwijzen. Ook dan heeft Trump nog steeds de beste papieren, omdat iedere staat in dat geval één stem heeft. In de meeste staten hebben de Republikeinen de meerderheid. Een soortgelijke situatie dreigde te ontstaan bij de presidentsverkiezingen in 2000 tussen de Democraat Al Gore en de Republikein George Bush. (de Volkskrant)