Nieuwe premier moet sluimerende Italiaanse bankencrisis bezweren

ITALIE - Met een on-Italiaanse snelheid is er een opvolger gevonden van de woensdag afgetreden premier Matteo Renzi. Reden van de haast is een sluimerende bankencrisis in Siena. De man die haar moet beteugelen: Paolo Gentiloni, de huidige minister van Buitenlandse zaken. Gentiloni heeft gistermiddag de opdracht van president Sergio Mattarella aanvaard om een nieuwe regering te vormen. Naar alle waarschijnlijkheid zal Gentiloni zelf als premier leiding geven aan die regering. Daarmee wordt hij de premier van de 64ste Italiaanse regering in de afgelopen 70 jaar.

Hoewel de 63-jarige Gentiloni als graaf werd geboren (de conti Gentiloni Silverj), heeft hij zich een leven lang hard gemaakt voor de arbeidersklasse. Hij deed dat eerst als journalist, later via zowel een reeks katholieke instellingen als communistische partijen. Begin deze eeuw was hij een van de mede-oprichters van de linkse Margherita-partij, die in 2007 opging in de nieuwe Partito Democratico (PD), de huidige regeringspartij. Niet lang daarna bekleedde hij zijn eerste ministerspost (van Communicatie) in het kabinet-Prodi. Zijn wapenfeit was het opstellen van een wet die de mediamacht van Berlusconi moest beteugelen - het was een van de weinige gebeurtenissen ooit die ervoor zorgden dat een feest in de Milanese nouveaux richevilla van Berlusconi werd afgeblazen.

Het Italiaanse referendum duwt de oudste bank ter wereld naar de rand van de afgrond. De gevolgen kunnen zich tot ver buiten die ene bank en Italië uitstrekken. De keuze voor Gentiloni kan niet los worden gezien van de penibele situatie waarin de bank Monte dei Paschi di Siena (MPS) verkeert, de derde bank van Italië. Buitenlandse investeerders die de bank moesten redden, waaronder de Qatar Investment Authority, zagen vorige week af van hun investering vanwege de politieke onzekerheid in Italië. De hoop is dat de rust die Gentiloni met zich meebrengt private investeerders alsnog kan overtuigen voordat er op 31 december een belangrijke deadline verstrijkt. De gedroomde opvolger van Renzi was lange tijd de huidige minister van Financiën, Pier Carlo Padoan. Nu er definitief voor Gentiloni is gekozen, kan Padoan zich volledig op de bankencrisis richten. Gentiloni zal zo snel mogelijk proberen een regering te formeren. Aanstaande donderdag vindt er een Eurotop plaats waarbij Italië het liefst in de sterkst mogelijke opstelling verschijnt. De vraag is hoe lang Gentiloni daarna nog premier blijft. Oppositiepartijen zoals de Vijfsterrenbeweging en de Lega Nord willen zo snel mogelijk verkiezingen om hun politieke momentum te verzilveren.

President Mattarella lijkt te willen wachten totdat er een nieuwe kieswet is aangenomen, omdat de vorige niet goed in elkaar zit. In dat scenario volgen er naar verwachting pas nieuwe verkiezingen in de zomer van 2017. Aan die verkiezingen zal Gentiloni waarschijnlijk niet als PDlijsttrekker deelnemen. Op die plek azen andere partijprominenten, onder wie de pas afgetreden Matteo Renzi.

(de Volkskrant)