RESISTENTE BACTERIE BESCHERMT KWETSBARE BACTERIE TEGEN ANTIBIOTICA
Bacteriën die gevoelig zijn voor antibiotica kunnen in de aanwezigheid van resistente bacteriën toch prima gedijen als antibiotica wordt toegediend. Microbiologen van de Universiteit van Groningen en collega’s uit de Verenigde Staten beschrijven in een paper in het wetenschappelijke vakblad PLOS Biology hoe de vork in de steel zit. In een video is te zien hoe resistente cellen een Staphylococcus-bacterie beschermen. Deze cellen nemen het antibioticum chlooramfenicol op en schakelen het uit. “Op een bepaald punt daalt de concentratie chlooramfenicol in het kweekbakje onder een kritisch niveau, waarna de niet-resistente cellen beginnen te groeien”, legt microbioloog Robin Sorg uit. Dit is nog niet eerder waargenomen. “Cellen die resistent zijn voor penicilline scheiden beta-lactamase-enzymen af die de antibiotica afbreken. Maar in ons geval zien we hoe het antibioticum wordt gedeactiveerd binnen de resistente cellen.”
Uiteindelijk stoppen de bacteriën die vatbaar zijn voor antibiotica wel met groeien, maar ze sterven niet. Dat wil niet per se zeggen dat de bacteriën sterker uit de strijd komen, maar ze hebben wel meer tijd om de resistentie-genen uit hun omgeving op te nemen, zo benadrukken de onderzoekers. Het suggereert dat artsen nog beter na moeten denken alvorens ze antibiotica voorschrijven. Zo zou eigenlijk na moeten worden gegaan of de niet-ziekmakende bacteriën in het lijf van de patient resistentie-genen bij zich dragen. “Dat verhoogt de kans op het overdragen (van die genen, red.) op de ziekteverwekkende bacteriën”, stelt Sorg.
Dus bacteriën die vatbaar zijn voor antibiotica kunnen langer overleven wanneer resistente bacteriën aanwezig zijn. En uiteindelijk kunnen deze voor antibiotica vatbare bacteriën zelfs de resistente bacteriën wegconcurreren. Wat betekent dat voor de verspreiding van antibioticaresistentie? “Het is gecompliceerd, we weten dat antibioticagebruik resulteert in selectie voor resistentie. Maar we begrijpen de processen niet helemaal, noch begrijpen we waarom antibioticaresistentie zich zo snel kan ontwikkelen.”
Een onderzoek zoals dit kan daar meer inzicht in geven. En dat is hard nodig. Want omdat steeds meer mensen antibiotica gebruiken, worden bacteriën vaker resistent voor antibiotica. Aangezien er steeds minder nieuwe antibiotica worden ontdekt, waarschuwen wetenschappers dat in 2050 wellicht meer mensen sterven door resistentie dan aan kanker. Ook na dit onderzoek blijft het devies: antibiotica zo min mogelijk voorschrijven. Pas als we weten hoe antibioticaresistentie zich verspreidt en we resistentie een halt toe kunnen roepen, kan daar wellicht verandering in komen. (Scientias.nl)