Enorme golf ontdekt in de atmosfeer van Venus

De golf is zo’n 10.000 kilometer lang en ontstaat waarschijnlijk doordat lucht over de bergen van Venus strijkt. Japanse onderzoekers ontdekten de golf met behulp van Akatsuki, een Japanse ruimtesonde die zich aan het eind van 2015 in een baan rond Venus nestelde. De sonde bestudeerde het golfachtige verschijnsel in de atmosfeer van Venus gedurende enkele dagen.

Opvallend genoeg bleek de golf niet mee te bewegen met de wolken in de hoge atmosfeer – die snelheden tot wel 100 meter per seconde kunnen behalen. In plaats daarvan bleef de golf op dezelfde plek hangen. Wat de onderzoekers verder opviel, is dat de golf warmer is dan de omringende atmosfeer.

Gebergte

Nader onderzoek wees uit dat de golf precies boven een gebergte op Venus hangt. En dat is geen toeval. Sterker nog: de Japanse onderzoekers denken dat de golf door toedoen van dat gebergte ontstaat. De wind raast over het oppervlak van Venus en stuit dan op de berg. Het leidt tot een getouwtrek: de lucht wil omhoog, maar de zwaartekracht wil deze naar beneden trekken. En zo ontstaat een golfbeweging. Maar: die golven ontstaan in het lage deel van de atmosfeer. En de golf zien we in het hoge deel van de atmosfeer. Daarover verbazen de onderzoekers zich ook. Ze begrijpen nog niet goed hoe de golf zo hoog in de atmosfeer kan doordringen. Wellicht (zo schrijven ze in hun paper) gedragen de winden in de diepe atmosfeer zich iets anders dan we nu denken.

Akatsuki werd in 2010 gelanceerd en moest nog in datzelfde jaar bij Venus arriveren en de atmosfeer van de planeet gaan bestuderen. Maar het liep anders. De sonde slaagde er niet in om zich in een baan rond Venus te plaatsen en ging rond de zon draaien. Daar was Akatsuki zo een vijf jaar druk mee. Eind 2015 zag Japan een mogelijkheid om de sonde alsnog in een baan rond Venus te duwen. En dat lukte: de sonde cirkelt nu alweer iets meer dan een jaar rond de planeet. (Scientias/ Foto: YouTube)